İngilizler Şerif Hüseyini kışkırtırken, Osmanlının Arap olmadığı için halifelik hakkı bulunmadığını, dolayısıyla halifeliğin Hz. Peygamberin soyundan gelenlerin hakkı olduğunu ileri sürüp, Hicazda bir Arap Halifeliği kurmaya teşvik etmişlerdi. Kürtler, 93 Harbi dolayısıyla Osmanlının zayıf düşmesini fırsat bilerek önce İran'a karşı isyan etmiş, güya onun işini bitirip Azerbaycan'da kendi devletlerini kurduktan sonra Osmanlı'yla savaşmayı planlamışlardı. Ama Şeyh Ubeydullah, İran karşısında ağır bir yenilgi

10. Yüzyılda yaşamış olan Türk bilgini, astronom, matematikçi, coğrafyacı ve tarihçi Ebu Reyhan el-Biruni'nin 123 yıl önce İngilizceye, 55 yıl önce Rusçaya, 43 yıl önce Özbekçeye, 64 yıl önce Farsçaya çevrilip yayınlamış olan, fakat Türkiye'de bu kadar gecikmeyle yayınlanan ilk ve tek eserdir.

Rum Prensesi Anna'yı Sultan Melik Şah'ın büyük oğluna istemek için Horasan'dan yola çıkan dünürcü başı Siyavuş, uzun bir yolculuktan sonra Konstantinupolis'e varmıştı. Hediyeler takdim edilmiş; Türk adetlerince prenses, babası Aleksios Komninos'tan istenmiş; gelin konvoyu dahi yola koyulmuştu... Aile ilşkilerinden, askeri ve siyasi ilişkilere Komninoslar devri (1081 - 1185), Selçuklu-Rum tarihi diplomasisi açısından oldukça önemlidir. XII. Yüzyıl Rum tarihçilerinden Prenses Anna Komnini'nin Aleziad, saray s

Her halkın, her devletin resmi tarih tezleri bazı abartı ve çarpıtmalardan nasibini almıştır. Devlet kuramamış, devleti olmamış halkların tarihlerinde ise abartı ve çarpıtmalar birbirine ulanır gider. Hayali coğrafya, hayali devlet, hayali vatan, hayali sanatla ilgili uydurma ve abartılan, o halkla hiç ilgisi olmayan ve etnik mensubiyeti kesinlik kazanmamış önemli tarihi şahısların sahiplenilmesi, genellikle devlet sahibi olamamış, çoğu küçük halkların sınır tanımaz, uçuk fantazyalarındandır. Kürd tarihi ol

Muhammed b. Mahmud en-Nisaburi'nin hakkında "Matematikte rakiplerinin atının yularına bile yetişemeyecekleri kadar açık ara önde idi" ve Ebu'lFarac'ın "Çağdaşları arasında da ondan sonra gelenler içinde de astronomiyi ana ilkelerinden en ufak ayrıntılarına dek böylesine iyi bilen başka bir tek kişi çıkmadı" ve Ord. Prof. Zeki Velidi Togan'ın"Ona daima üstad derlerdi" dediği büyük Türk bilgini, zamanının allameler allamesi, o günün ordinaryus profesörü Ebû Reyhan el-Birunî'nin baş yapıtlarından birisi olan e

... Bizim burada yaptığımız, bugüne kadar pek yayınlanmamış -bir ikisi hariç- makalelerinden özellikle Orta Asya tarih ve uygarlığıyla ilgili olanları çevirip yayınlamaktan ibarettir. İslam Ansiklopedisi'ndeki makalelerine ve Moğollarla ilgili olanlara yer vermedik. Çünkü birinciler zaten İslam Ansiklopedisi'nde var, ikincilerle ilgili bilgiler ise onun "Moğol İstilasından Önce Türkistan" adlı eserinde mevcut. Ama yayınladığımız bu makalelerin, bu haliyle dahi işe yarayacağından eminiz. Zaten Bartold'un "Mo

Türk tarihin temel kaynaklarından birisi, hiç şüphesiz Reşidüddin Fazlullah'ın yönetimi altında derlenen Cami'ü-t-Tevarih adlı muhteşem tarih ansiklopedisidir. Türk halkları ve Selçuklu hanedanı konusunda birinci el kaynak durumundaki bu eser, bugüne kadar araştırmacılar tarafından sık sık kullanılmış, çeşitli dillere tercüme edilmiş, ama ne yazık ki şu ana kadar Türkçeye tam olarak aktarılmış değildir. Elinizdeki bu kitap, Cami'ü-t-Tevarih'in ikinci cildinde Zikr-i Târîh-i Âl-i Selçuk adıyla yer alan bölüm

Bizim deyişimizle Doğu Türkistan, Çinlilerin ve Batılıların ifadesiyle Sincan (veya Sincan) özerk bölgesi, dünyanın umurunda değil, ama Türk dünyasının da adeta yetim çocuğu!Hunların doğrudan torunları olan Uygurlar, tarihte belli bir dönem Gokturklerin hakimiyeti altında yaşadıktan ve Göktürk Devleti yıkıldıktan sonra Orhon Uygur Hakanlığı, daha sonra Karahanlılar Devleti, Uygur İdikut Hanlığı, Gan-chou Uygur Hanlığı ve daha sonra Saidiye Hanlığı adıyla beş devlet kurmuş, 1944-48 yılları arasında Doğu Türk

Napolyon "Hangi Rus'un altını biraz karıştırsanız Tatar çıkar" demişti. Tamamıyla doğru değilse bile, gerçeği büyük ölçüde yansıtan bir sözdür bu. Aynı şekilde Türk dünyasında yaşayan Türk dilli halkların neredeyse tamamının damarlarında Kıpçak kanı vardır. Hunlar döneminde Ting-ling, Göktürkler döneminde Seyanto veya Sir-Tarduş ve daha sonraki dönemlerde Kıpçak, Çin kaynaklarında Kinça, Rus kaynaklarında Poloves, Batı dillerinde Kuman olarak geçen bu Türk boyu, Milat öncesinden başlayarak günümüze kadar Do

Timur'un Tohtamış-han'ı ezerek Altın Orda'yı zayıflatması Rusya'nın hem devlet olarak güçlenmesine, hem de halk olarak birbirine kenetlenmesine yol açmış; bu tarihi vahim hatanın ağır faturasını birkaç asır sonra bizzat Timur'un torunları ve diğer Orta Asya Türkleri ödemiştir. Gerçi bakışlarımızı aynı çıkar alanlarına çevirdiğimiz için Türklerle Rusların dost olmaları çok zordu, ama bu düşmanlığın ağır faturasını Ruslardan çok bizler ödemişizdir. Çünkü sonuçta hem Balkanları, hem Kafkasları kayb

Ruslara göre Kırım kesinlikle bir sömürge değil, aksine eski çağlardan beri Rus toprağıdır ve dolayısıyla Rusların oraya gelişi bir istila değil, atalarına ait olan toprakların istirdatıdır. Cesetlerin köy ve kasaba sokaklarında tepeleme yığıldığı 1931-1933'iin korkunç kıtlık yıllarında yabancı vapurlar Kırım limanlarında ara vermeksizin altın gibi buğday yokluyorlar, borularla tankerlere şıra doldumyorlardı. Korkunç kıtlık geride kalan herkesi biçti. Kendi mahsulünden mahrum bırakılan Kırım Türklerine bu b

Yahudiler kendilerini Allah'ın seçkin kulları, Tanrı dostu ve tek gerçek dinin salikleri olarak görüyorlardı. Kudüs onlar için her şeydi. Yahudilere göre Hıristiyanlar Allah'ın nurunu söndüren sapık kâfirlerdi ve Musevilerin kutsal şehri Kudüs'e göz dikmişlerdi. Hıristiyanlara göre Yahudiler İsa'nın katili, Allah'ın kutsal şehrine yakışmayan sapık tefecilerdi. İsa'nın kanının hesabını vermek, kutsal kent Kudüs'ten defolup gitmek zorundaydılar. Müslümanlara gelince, son din Hıristiyanlık olduğu halde ortaya

Gerek I. Aleksandr ve gerekse I. Nikolay, Avrupa devletleriyle yapılacak herhangi bİF anlaşmanın, herhangi bir minnettarlığın Avrupalı yöneticileri Rusya'yı sevmeye zorlamayacağını anlayamamışlardı. Rusya, eski ve yeni dünyanın güçlü ülkelerinin nazarında daima bir çıban başıydı ,ve öyle kalacaktı. XIX. Yüzyılda Rusya'yı aşırı monarşist ve reaksiyoner, XX. Yüzyılda ise aşırı sosyalist ve devrimci olmakla suçlamışlardı. Günümüzde Gorbaçov ve Yeltsin'e kadar gelip geçen tüm Rusya yöneticilerinin kusuru, ülke

Genellikle halkların biri iç etnik, diğeri dış etnik olmak üzere iki adı vardır. Halklar, kendilerini tanıtırken çoğu kez iç etnik adlarını kullanırlar. Dış etnik ad ise komşuları tarafından verilir ve bunların çoğu yakıştırma adlardır. Türk tarihinde en çok, ama bir o kadar da yanlış olarak kullanılan iki dış etnik ad vardır: Tatar ve Çerkes. Bugün Kazan ve Kırım Tatarları dediğimiz halkların tarihteki Moğol-Tatarlarla hiçbir ilgileri yoktur. Onlar, Kıpçak, Bulgar, Guz vs. halkların karışımıdır. Biz, yanlı

Tevrat´da anlatılan Yahudi tanrısı Yahve (Yahova) çocuk doğurur, Yahudilerle birlikte savaşa gider, Mısırlıların evlerini basarak onlardan Yahudilerin intikamını alır, bazen kızıp Yahudileri cezalandırır, sonra yaptığına pişman olur ve göz yaşı döker; karanlık ve kuytu yerlerden korkar, serin ve gölgelik yerlerde dolaşmaktan hoşlanır, pişmiş et kokusunu sever; insanla güreşir... Tevrat´a göre Abrah (İbrahim) karısı Sara´yı Mısır´da kız kardeşi olarak tanıtır; firavunun haremine sokar, ondan büyük paralar a

Hazarlar Müslüman. Hristiyan ve Yahudidir. Aralarında putperest olanlar da vardır. Yahudiler bu gruplar içinde sayıca en az olanıdır. Halkın çoğunluğu Müslüman ve Hristiyandır. Buna rağmen melik ve mevkebi Yahudidir. -Istahrî Yahudi tacirlerin İdil´de topladıkları tüm servet, orman-step şeridine yerleşen Slavyanların, Karadeniz civarı bozkırlıları Peçeneklerin, Ural-ötesi vadilerindeki göçebe Guzların, Orta Kafkasya´nın dağlık boğazlarını ellerinde tutan Alanların ve Azak sahillerine saçılmış bulunan Bo

Geniş coğrafyada yaşayan halkların akrabalık terimleri de çok zengindir, Örneğin "enişte" kelimesini yalnızca bizler kullanırız. Özbekler "paçça" derler. "Bacı" kelimesi bizde "kızkardeş", Özbeklerde "bacanak" anlamındadır. Biz "elti" deriz, onlar "evsin"...Ya diğerleri?...

Kafkasya, Karadeniz ile Hazar Denizi arasında uzanan yüksek sıradağların ve bu dağların üzerinde ve eteklerinde yer alan Abhazya, Adigey, Kabardey, Karaçay-Malkar, Osetya, Çeçen-Inguş ve Dağıstan ülkelerinin genel adıdır. Çeşitli Türk ve Hint-Avrupa kavimlerinin yanı sıra, Kafkasya´nın etnik ve sosyo-kültürel yapısının oluşumunda ve şekillenmesinde Yunan-Roma-Bizans medeniyetleri ile Ön Asya medeniyetleri de etkili olmuşlardır. Dışarıdan gelen bütün bu unsurlar Kafkasya´nın yerli kavimlerinin etnik ve kültü

Herodot´un "İskit", Persierin "Saka" dedikleri bir halkın çocukları günümüzde Sibirya´da "Saha" adıyla yaşamaktadır. Onlar kendilerine "Saha" derler. Tunguslarm kullandıkları "Yakut" kelimesi ise Ruslar vasıtasıyla dilimize girmiş ve yerleşmiştir. Anadoluda karşılaştığımız "ses saklama" geleneğini .hâlâ yaşatan domuz eti yemeyen ve domuz yetiştirmeyen Sakalar, Şamani inançta olmalarına rağmen haremlik-selamhk geleneğini yaşatmaktadırlar. Anadolu halkının görenekleriyle Yakutların göreneklerinin büyük ölçüde

Türklerin ve Moğolların Yakın Doğu ve Ön Asya tarihi konusunda en temel kaynaklarından birisi hiç şüphesiz Ermeni yazarların eserleridir. Gerçi altıncı ve sekizinci yüzyıllara ait Türk tarihiyle ilgili Ermeni kaynaklan Türk ve Moğol döneminde yazılanlara kıyasla çok daha güvenilirdir, çünkü o yüzyıllarda Türkler Ermenileri Perslere ve Romalılara karşı korumuştur, ama Anadolu´nun Türklerin hakimiyetine geçmesinden itibaren yazılan Ermeni tarihlerindeki bilgilere kısmen tarafgirlik karışmıştır. Bunda tarihi s