Bu kitap, sosyal bilimsel düşünün ve özellikle sosyoloji düşüncesine yoğunlaşıyor. Bir derdi ve davası olan, yol açıcı düşünce insanlarının, Hilmi Ziya Ülken, Mümtaz Turhan, Mübeccel Kıray, Cemil Meriç, Niyazi Berkes, Muzaffer Şerif, Behice Boran, Pertev Naili Boratav`ın eserlerinin özünde saklı olana ilişkin tespitlerde bulunuyor. Cumhuriyetin kuruluş evresi ile "güncelik" (yani arefesi ve sonrasıyla 1980!) arasında kalan dönemlerin, özellikle de 1940`ların kültür ve düşünce ortamıyla ilgili önemli yorumları var Kayalı`nın.