Haskala on sekizinci yüzyıl Avrupası'nda Yahudi çevrelerde ortaya çıkan aydınlanma hareketidir. Avrupa aydınlanma felsefesine paralel olarak ortaya çıkan bu Yahudi aydınlanmadığı bir anlamda modern Yahudi kültürünün yapısını da belirlemiştir.Temelinde pek çok siyasal, sosyal ve teolojik gerekçeler yatmakla birlikte Haskala hareketinin bize göre en önemli yanı Yahudi modernitesinin ortaya çıkmasına yaptığı katkıdır. Yahudi modernitesi basitçe daha modern ve rasyonel bir Yahudilik kurma anlamına gelmez; fakat

Sigarayı henüz bırakmışlığımın dürtüsüyle somaki, ampir küllüğü masadan alıp çaldım duvara. Nevin gitmiş diyorlar, öyle diyorlar; bana nispet, bana inat söylüyorlar. Bilirler nasıl sevdiğimi. İler tutar nedeni yok iken, ille de damarıma basıp adamakıllı fokurdattıktan sonra zıvanadan çıkartacaklar beni. Gitmez Nevin, gidemez bensiz. Hercâî ne düşlerimiz, yerli yersiz ne gülüşlerimiz var daha sırada. Vaktiyle ant içiştiydik bir sahil kenarında, hem de zırıl zırıl ağlayan gökle o taş yapılı, abaküs cami, ta

Sivastan dün çıktık yola. Konforsuz arabada yirmi kişiyiz. Geceyi konaklamadan geçirdik. Akdağmadeninde bir su molası verdik yalnızca. MKE Fabrikalarının önünden geçerken anlatıyorum başımdan geçenleri. Hırçın karayel, tepemizdeki naylon çatıyı felaket tırmalıyor. Esmiyor mübarek; sanki inliyor, uğulduyor. Ankara 35 kilometre yazılı levhayı yeni geçiyoruz. İnsanca öğrenmedim ben, varsa yoksa Allah vergisi...

Sıfırla sonsuzluk arasında sarkaç hareketi yapan insan, kültür üzerinden anlam dünyasını genişletmekte, ilişki ve analizlerini sentezle beraber ilerletirken diplomasi okulunun deneyimleri ve siyaset akademisinin modellemeleri arasında konumunu biçimlendirmektedir. Vadideki kültürel hayatın sunduğu zenginlik ve potansiyel diplomatik manevraların ve politik insiyatiflerin ötesinde bir güç profilini gündeme taşıyabilecek esnekliği gösterebilmektedir. İnsanî varoluşun derin katmanlarını açığa çıkaracak arkeoloj

Bu çalışma Avrupa merkezli Hıristiyanlığın dışında dünyanın bir diğer tarafında gelişen ve günümüzde hala aktif bir şekilde yaşayan Etiyopya Hıristiyanlığını konu edinmektedir. Her ne kadar Hıristiyanlık algısının şekillenmesinde Mısır Kıpti Kilisesi'nden büyük ölçüde etkilenmiş olsa da hala kendine has çok ciddi özellikleri sürdürmesi yönüyle Etiyopya Hıristiyanlığı önemini korumaktadır. Yahudilik ve Hıristiyanlık için önemli bir merkez olan Etiyopya Türk okurlar için çok uzak görülse de aslında İslam ile

Üç gündür aralıklarla yağan yağmur İstanbul semalarından ayrılmaya niyeti olmadığını o gün yine gösterip, hâlâ ince ince yağarken, Nisan ayının gelmesiyle yağmurla buluşan topraktan çıkan o güzel koku, tüm şehri etkisi altına almıştı. Bu hoş kokuya rağmen şehir karmaşa içinde yeni güne başladığında, kalabalıkların koşuşturması olanca hızıyla devam ediyordu. Az önce başlayan poyrazdan savrulan şemsiyelerini zorlukla toplayan insanlar, erken kalkmanın mahmurluğuyla bulabildikleri araçlara biniyorlardı. Şidde

Türkiyedeki politik sistemde aranan bütünlüğü, soyut (ve muktedir, yönetici, yönlendirici) bir varlık olarak değil; tarihsel, düşünsel ve eylemsel boyutları öne çıkan çok yüzlü bir yapı olarak ele almak gerekmektedir. Bütün bu sahayı, tüm karmaşasına rağmen büyük bir basitleştirme ile özne-nesne, istikrar-değişim, yapı-aktör, devlet-toplum, yerel-küresel, tekilcilik-çoğulculuk, dâhil etme-hariçte bırakma, özgülleşme-eklemlenme, metinsellik-söylemsellik ve/veya kurucu paradigma-parçalayıcı paradigma gibi kav

Çağdaş firavun takıntısı gökdelenleri geçerken boş ânına yakalanıp kaba bir küfür savurdu havaya. Kızardı kulakları ilkin. Yalnız değildi. İşlediği ağır suça rağmen özrü kabahatinden büyük öğrenci gibi başını öne eğip yumdu gözlerini. Elindeki hacimsiz kitabı özensizce çantasına tıkıverip camdan dışarıyı seyretti uzunca bir süre. Çoğu üniversite öğrencisi otobüsün in-bin konukları, hiçbir şey olmamış gibi kendi aralarında konuşmaya devam ediyordu. Genç bir kızın uluorta ünlenen tiz sesini tekrarladı içinden

Târîh-u Buhârâ Nerşahînin kaleme aldığı şekilde bize ulaşmamış, sonraki dönemlerde esere bazı bilgiler eklenmiş bazıları da çıkarılmıştır. Birinci Bölümde eserde konu edilen başlıklar altında aktarılan bilgiler üzerinde durulmuştur. Sunulan malûmatın müellifleri ortaya çıkarılmaya ve yorumlanmaya gayret edilmiştir. İkinci Bölümde eserde geçen ülke, bölge, şehir ve köyler ele alınmıştır. Bunlardan ülke bölge ve meşhur şehirler hakkındaki nakiller bir araya getirilirken Buhârâ ve çevresindeki küçük yerleşim

Bu kitapta ele alınan metinler çoğunlukla erken Cumhuriyet dönemi yazarlarına ait öykülerdir. Metinlerde ağırlıklı olarak aile, meslek, dindarlık, geçim, ev, dirlik arayışı üzerinde vurgulamalar oldu. Metinleri tahlil ederken belli bir ideolojiye yaslanılmamıştır. Ele alınan metnin kendisinin bir ideolojisi olduğu tartışılmaz bir hakikattır. Ayrıca metni yazarının ideolojisi üzerinden değil de içinde yaşadığı iktisadî ve dinî ortamın dile (metne) yansıyan ideolojisi üzerinden okumaya çalıştık.

Yazılarla ilgili teknik ve teorik çerçeveyi ele almak, okuyucunun metinleri okurken atlayacağını hissettiğimiz kimi hususiyetlerin daha dikkatli ele alınmasına vesile teşkil edebilir. Teknik manada, yazıların hemen hepsi klasik yazın anlayışının tersine, metni yazarın bizzat kendi kelimeleri ve cümlelerinin açılımları yerine, başka yazarların yazılarından yapılan iktibaslarla kaleme alındı. Bunun gerekçesi, öncelikle okuyucuya Türkçe'de baskısı bitmiş yahut okuyucunun gözünden kaçmış kimi önemli saydı

Ahlâk Ayaklanması, kitap başlığının imâ ettirdiğinden farklı anlamı taşıyor. Bu kitap Azgelişmişlik Üstünlüktür'deki modernleşme eleştirisinin devamı niteliğindedir. Kitap bir isyanı ateşlemiyor, ahlâk üzere yaşamaktan ahlâkla ayağa kalkmaktan söz ediyor. Ahlâki değerlerle inşa edilmiş bir toplumun, zamanında hiçbir teknik üstünlüğe sahip olmadan Kayser ve Kisra'yı yıktığından bahsediyor.

Bu kitapta Pers-İran medeniyetinin en köklü dini geleneklerinden biri olan ve yüzyıllar boyu tarih sahnesinde boy gösteren Mecusi inancının tanrı tasavvuruna yönelik bir çözümleme sunulmaktadır. Mecusilikteki tanrı algısı temel olarak üç teolojik evrede kendini belli etmektedir. İlk evrede Zerdüşte atfedilen Gatha metninde Ahura Mazda bağlamında ortaya konulan monoteist tanrı tasavvuru incelenmektedir. Zerdüşt sonrası Mecusi teolojisinin şekillendiği Avesta metinleri ikinci teolojik süreci ihtiva etmektedir

Yahudiliğin diğerlerine bakışı asla homojen değildir. Herhangi bir dinde diğerleri kavramı ne kadar renkliyse o kadar renklidir. İsrail Devleti’nin kuruluşu Diaspora’daki bakışı daha elastiki ve yumuşak hale getirmiştir. Özgüven duygusunun kazanımı bu süreci daha da geliştirecektir. Bununla birlikte modern İsrail Devleti’nde diasporanın heryerinden gelen farklı etnik kimlikler ve gelenekler hâlâ diğerleri probleminin günceliğine katkıda bulunmaktadır. Bununla birlikte etnik problemlerin çözüleceği yakın gel

Hıristiyanlık, vahye dayanan dinler içerisinde en nev-i şahsına münhasır teolojiye sahip olan bir dindir. Gerek kredo ve dogmaları ve gerekse ayinler boyutuyla incelendiğinde, Hıristiyanlığın bu özelliği hemen farkedilir. İzahı mümkün olan hususları anlama ve anlatmada her hangi bir problem yoktur. Ancak ´izah edilemeyen fakat inanılan´ diye formüle edilen bir çok husus vardır ki,325 yılında yapılan İznik Konsili´nden 1962-1965 İkinci Vatikan Konsili´ne kadar 21 genel konsilde ve hatta 325´den önce ve sonra

21. yüzyıl dünyasının ilişkiler ağında İslam, Hıristiyan ve Yahudi dinleri arasındaki mücadelelere tanık olmaktayız.20. yüzyılın son dönemlerine kendini iyiden iyiye hissettiren bu mücadeleler, yoğunlaşarak ilerlemekte ve dünya gündemini oluşturmaktadır. Özellikle son dönemlerde Filistin´de yaşananlar, bu ilişkinin İslam-Yahudi boyutunu, Amerika-Irak arasındaki çatışma ise İslam-Hıristiyan boyutunu yansıtmaktadır.

Shakespeare´in bir sanatçı olarak büyüklüğü, her şeyden çok, sahnelenen şaheserlerinin üzerimizde oluşturduğu genel etkide yatmaktadır. Fakat bir sentez olan bu etkinin dile getirilmesi zordur; perde indikten ve biz tiyatronun dışına çıktıktan sonra yazılanların ve söylenenlerin izlediklerimizin hakkını vermekten uzak olduklarını, izah hususunda güdük kaldıklarını hissederiz. Bu kitap, kitabın başlığıyla yakından irtibatlı olan bu genel etkinin gizemiyle başlamakta ve yine onunla sona ermektedir. Fakat,

Hicret olgusunun milletlerin ya da cemaatlerin tarihinde önemli bir yer işgal ettiği inkar edilemez bir gerçektir. Zulümle yüz yüze gelmiş Mekkeli inananların gerçekleştirdiği ilk hicret Habeşistan´a yapılmıştır ve bu hicret, İslam tarihinde karşımıza çıkan ilk hicret hadisesidir. Bununla birlikte daha sonra bizzat Hz. Muhammed´in de katıldığı hicret hareketinin Medine´ye yapılmış olması ve burada güçlü bir inananlar zümresinin oluşturulması; ardından Medine´nin şehir-devlet yapısına kavuşması, Medine´ye ya

Max Nordau, Osmanlı edebiyatçıları ve aydınları tarafından tanınan ve okunan bir yazardı. Anlayabildiğimiz kadarıyla, Nordau´nun asıl tesiri, edebiyat sahasında yazdığı Ertantung adlı eserinin Fransızca tercümesi olan Degenerescence ile olmuştur. Nordau´nun genelde edebiyata, özelde Avrupa edebiyatına getirdiği tenkitler, Osmanlı aydınlarının tercihlerine göre benimsenmiş ya da tenkit edilmiştir. Edebiyatın toplum üzerindeki menfi tesirlerini savunan Max Nordau´nun görüşleri, özellikle Baha Tevfik üzerinde

Bu eser; Rumeli illerinden Osmanlılar çekildikten sonra ´kılıç artığı´ olarak kalan Türk azınlığın soykırımı, kültür katliamı faciasını yansıtır. Bulgaristan´da komünist rejimi "soya dönüş" bayrağı altında ´tek uluslu´ millet oluşturma amacıyla dünyada bir benzeri görülmemiş soykırım uyguladı. 45 yılda binlerce şehit verdik. Dilimiz, dini kıyafetlerimiz ve isimlerimiz yasaklandı. Tüm bunları bir yazar ve gazeteci gibi hem tanık, hem sanık, hem de mahkum olarak yaşadım ve gaz odalarında işkence gördüm. Bayra