Gecenin ilk karanlığı çökmek üzereydi. Perîze okulda piyanonun başında kendinden geçmişçesine Beethoven çalıyordu. Son ölçüleri vurdu ve istediği hazzın doruğuna varmış gibi parmaklarını tuşların üzerinde bıraktı, gözlerini kapadı. Ruhunda yeni değerlerin oluştuğunu ve fırtınaların estiğini görüyordu. Bir mutluluk kapısının önünde bekletildiğini ve bu mutluluğa sahip olmanın sınavından geçirildiğini sanıyordu. Bu mutluluğun, eski varlık iddiasıyla çatışabileceği kuşkusunu hissetmeye başladı. Bu duyguyu tanımlayamıyor, açıkçası, tanımak istemiyordu. Bir erkeğin hayatında olmanın bütünleyici bütün değerlerini zihninden geçiriyor ve hepsinde kendisi için yeterli sorumluluk ve tahammül olduğuna inanıyordu. Bu bütünlük bazen, bölük pörçük dünyasında yerini bulamıyor ve kendisini nereye oturtacağını kestiremiyordu. Karşısında aşılması gereken iki dağ vardı. Birinin tepesinde Câvidan bağdaş kurmuştu; kimsenin geçmesine izin vermeyen eşkıya gibi doruklara hükmediyordu. Ötekisinde Haldun, dağın eteğinden ovaya uzayan düzlüğe sehpasını kurmuş bir ressam gibiydi. Ne ovanın bereketini, ne dağın ihtişamını görebiliyordu.