Ölü Bir Evden Hatıralar, Dostoyevski'nin Omsk'taki bir çalışma
kampında yaşadığı dört yıllık kürek mahkûmiyetinin buruk bir
hediyesi...
Dostoyevski'nin 1854 sonunda Omsk'tan ayrıldıktan kısa bir süre sonra
kaleme almaya başladığı ve 1860-1862 yılları arasında Vremya (Zaman)
dergisinde tefrika edilen Ölü Bir Evden Hatıralar, yazarın hapiste
yaşadığı korkunç deneyimler, tanıştığı mahkûmlar ve gardiyanların
zalimliğinin kâğıda düşülmüş bir kaydıdır. Romanın baş karakteri
Aleksandr Petroviç Garyançikov karısını öldürmek suçundan girdiği
hapiste iyi ve kötü nün hızla değişmesini ve birbirine girmesini
izlerken hapishane şartlarında insaniyetin düştüğü elim durumlara
şahit olur. Serbest bir sicimle birbirine tutturulmuş bu anılar aynı
zamanda Rus hukuk ve ceza sisteminin bir eleştirisi niteliğini taşır.
Modern edebiyatta bundan daha iyi bir kitaba rastlamadım;
bu söylediğime Puşkin de dahildir. Dostoyevski'ye
ona bayıldığımı söyleyin.
LEV NİKOLAYEVİÇ TOLSTOY