Hâkim Tirmizî, erken dönemdeki tasavvuf anlayışını öğrendiğimiz en önemli kaynaklardan biridir. Onun, tasavvufun gelişim seyrinde merkezi bir rolü olduğu; nefis, sülûk, kalb, bilgi, velayet gibi tartışmalı konularda ortaya koyduğu düşüncelerle Gazzâlî ve İbnu'l Arabî başta olmak üzere pek çok mutasavvıfı etkilemiş olmasından da tespit edilebilir.

Misaller, görme ve duyma açısından insanlara gayp gelen şeyleri onların idrak edebilmesi ve nefislerinin ikna olması için Allah Teâlâ tarafından verilen hikmetli örneklerdir. Kullar kendilerine esrarengiz ve kapalı gelen hususlarda misallere ihtiyaç duyarlar. Allah Teâlâ da kullara kendi indinde olan şeylerle değil; kulların nefislerinde mevcut bulunan şeylerle misaller verir. Bu, kulların o şeyleri idrak edebilmesi içindir. Kur'an-ı Kerim ve Hadis-i Şeriflerde yer alan misalleri ve tasavvufi manalarını bulacağınız bu eser, alanında bir kaynak niteliğindedir