Ömrünün son senelerinde yazdığı bu
risalede Gazâli, gençlik çağından beri
hakikati nasıl araştırdığını, taklidî
akîdelerden kurtulup "yakîn" hâsıl etmek
için ne yolda çalıştığını açıklamakta ve
bedihî bilgilerden bile şüpheye düşecek
derecede bu uğurda titizlik ve ifrat
gösterdiğini anlatmaktadır. Hakikati
araştıranların "İlm-i kelâm âlimleri, Bâtıniye
fırkası, filozoflar ve mutasavvıflar" diye
dört grupta toplandığını ve bunları teker
teker sırayla tetkik ettiğini ifade eden
Gazâli, bunların her birini ayrı ayrı ele
almakta ve bilhassa felsefe ile Bâtınîlerin
mezhebi üzerine etraflıca durarak bunları
tahlil ve ağır bir tarzda tenkit etmektedir.