Çağdaş Türk düşünce tarihi denildiğinde Osmanlı Devleti'nin son döneminden günümüze kadar olan sürecin yakından incelenmesi anlaşılmaktadır. Osmanlı Devleti, çözülmelerin farkına varmış; önüne geçmek için çeşitli yeniliklere gitmiş, ancak çöküşün önünü alamamış ve yıkılmıştır. Tarihsel olarak bu doğaldır.

Bu bağlamda yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti miras aldığı sıkıntıların bir kısmını çözerken (kimlik problemi ve vatandaşlık tartı?malarında olduğu gibi) birtakım problemler, günümüzde de sürmektedir. Bu soru(n)lara çözüm aramaya çalışan bir grup aydın/münevver "Aydınlar Ocağı" altında bir araya gelmiştir.

Aydınlar Ocağı Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti sürecini daha önceki Türk devletleri kültürel sürekliliği bağlamında değerlendirdiği için bir Türk İslam Sentezi kurmaya çalışmış, bu ve benzeri dinî/mezhebî çatışmalardan uzak durulması gerektiğini her daim vurgulamıştır.