İslam düşüncesinin hâlâ hakkıyla yazılmamış olan tarihi, pek çok popüler ders kitabında telkin edildiğinin aksine, Gazzâlî ile donup İbn Rüşd ile noktalanmamıştır. Aslında, seleflerine olan borcunu unutmaksızın, İslam düşüncesinin Gazzâlî sayesinde yepyeni bir ivme kazandığını söylemek çok daha az yanlış olurdu. Ardından Fahreddîn Râzî ile beraber İslam düşüncesinde yeni ve birçok açıdan daha kuşatıcı sayılabilecek bir dönem tam anlamıyla açılacaktır. İbn Sînâ, Gazzâlî, Sühreverdî, Râzî ya da İbn Arabî gibi

Biyografilere, tarihî ve kültürel bağlamlara, metinler arasında kimi zaman bıktırıcı ve kimi zaman da baş döndürücü bir şekilde örülmüş bütün bir ilişkiler ağına dair sayısız ayrıntının yarattığı karmaşadan sıyrıldığımız zaman, insanlığın düşünce tarihinin gerçekten de çıplak ve çok sade birkaç fikrin çeşitlemelerinden ibaret kalacağı söylenebilirdi. Düşüncenin daima üzerinde dönüp durduğu daire az çok belirlidir ve tanımlanabilir: Öncelikle dogmatizm ve skeptisizm birbirinden ayrılmaktadır. Dogmatikler şey