Türkiye İşçi Partisi - Olaylar Belgeler Yorumlar (1961-1971) - Nebil Varuy - Siyaset ve Tarih üzerine..

Amele Birliği, cumhuriyetin ilan edildiği yılda, bir sendika federasyonu kurma girişimine ilişkin belgesel bir çalışmadan oluşuyor. Bu çalışma cumhuriyetin kuruluşundan hemen önce ve cumhuriyetin kuruluş yıllarında Türkiye'de işçi sınıfının durumu ötesinde 1923'ün genel siyasal yaşamını da yansıtmaktadır. 20 Aralık 1922'de kurulan İstanbul Umum Amele Birliği (İUAB), ilk derneğini, yani sendikasını 1 Ocak 1923'te Aksaray tramvay işçileri arasında açmış, bunu yine tramvay işçileri arasında örgütlenen Şişli De

Mart 1925'te Takrir-i Sükûn Kanunu'ndan Mayıs 1926'da Viyana Konferansı'na kadar geçen dönemi ele aldığımız III. Cildin ana temasını ağır cezaların verilmesiyle sonuçlanan muhakeme sürecini ve TKP'nin yeni duruma ayak uydurma çabaları oluşturuyor. Tevkifatın başladığı Mayıs 1925'ten itibaren TKP yönetimi üç başlı gibidir: Bir yanda tüm süreci yönetmeye ve çalışmaları eşgüdümlü kılmaya çalışan Mayıs ile Ekim ortaları arasında Berlin'de bulunan ve Fahri [Baytar Cevdet] ile birlikte çalışan Dr. Şefik Hüsnü, d

Doğduğumda henüz Cumhuriyet kurulmamıştı. Bu açıdan 'Cumhuriyetle Büyüdüm' diyebilirim. Çocukluğum ve ilkokul yıllarım Harf Devrimi, Tevhid-i Tedrisat, Medeni Kanun vb. devrimlerin uygulanmaya başladığı yıllardı. Ortaokul ve lise yıllarımı Robert Kolejde geçirdim. Yahudi asıllı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak İkinci Dünya Savaşı günlerini yaşadım. Değişen İstanbul ve Türkiye'yi gözlemledim. Kolejde Tarih Hocamız Cami Baykurt'un kişiliğimin gelişiminde emekleri çoktur. Sol fikirlere bu dönemde inanmaya

1924 başından Takrir-i Sükûn Kanununun ilânına, Mart 1925'e kadar uzanan dönemi ele aldığımız II. Cilt'te Aydınlık çevresinin siyasî yaklaşımı, teşkilât ve yayın faaliyeti, Komintern Doğu Seksiyonu ile ilişkileri ağırlıklı bir yer tutuyor. Haziran - Temmuz 1924'te toplanan Komintern V. Dünya Kongresi'ne gönderilen ve Şubat 1925'te toplanacak TKP Kongresi'nin programatik temelini de oluşturacak olan Türkiye'nin İktisadî ve İçtimaî Durumu, Partinin Reorganizasyonu ve Faaliyetleri ve TKP'nin Geçici Asgari Prog

Dünyanın hemen hemen her yerinde egemen düzenin ve ilişkilerinin sorgulandığı, haksızlıklara itiraz edildiği, itirazlar doğrultusunda eyleme geçenlerin okulları, fabrikaları, tarlaları işgal ettiği 1968'de, İstanbul'da da Derby Lastik Fabrikası işçiler tarafından işgal edildi. Lastik-İş üyesi işçiler, sendika seçme özgürlüğünü kullanmak için "referandum" talebiyle bu eylemi gerçekleştirdiler, işçiler eylemleriyle, patron, idare, yargı ve güdümlü sendika ittifakıyla yürütülen büyük bir operasyona karşı sendi

Mondros Mütarekesi'nden TKP'nin Mayıs 1926'da toplanan Viana Konferansı'na kadar geçen yedi buçuk yılın sok tarihi, genel siyasal tarihin dönemlerine göre dörde ayrılabilir: 1) 16 Mart 1920'de İstanbul işgalinin pekiştirilmesine kadar geçen süre içinde, Almanya'daki Türkiye İşçi Çiftçi Fırkası ve Kurtuluş dergisiyle başlayıp İstanbul'da yayımlanan (yerli) Kurtuluş dergisi ve Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası'nın kurulmasıyşa devam eden gelişmeler; 2) Bunu izleyen, Cumhuriyet'in ilanına değin Milli M

Büyük Grev, Maden-İş ile MESS arasında, ilk kıvılcımı 1975 Kasım ayının ilk günlerinde küçük bir fabrikada ateşlenen, 1976 yılı içinde tek tek, 1977 Mayıs'ının sonunda toplu grevlerle, aynı yılın Ekim'inde uygulanan toplu lokavtlarla süren ve 1978 Şubat'ının ilk günlerinde anlaşma tutanağının imzalanmasıyla sona eren bir büyük mücadelenin öyküsüdür. Böyle uzun bir zaman dilimine yayılmış olsalar da grevleri Büyük Grev yapan, 1977'dir. 1977 Mayıs'ındaki toplu grev çıkışıyla birlikte Maden-İş'in MESS'e karşı

Bugünkü nesnel koşullarda Türkiye'nin önündeki en önemli sorun Kürt sorunudur. Bu sorun çözülmeden ülkede barışın, demokratikleşmenin, kalkınarak ilerlemenin ve uluslararsı saygınlığa kavuşmanın koşulları oluşmayacak ve Türkiye bir üçüncü dünya ülkesi olmaktan kurtulamayacaktır. Diğer bir deyimle Kürt sorunun çözümü Türkiye'de statükonun aşılması ve toplumun devrimci bir sıçrama yapmasının önkoşulu haline gelmiştir. Kürt hareketlerinin sınıfsal analizlerini konu alan bu çalışmanın birincil amacı, toplumda

Magdeleine Marx'ın bu kitaptaki izlenimleri/anıları 1921'de işgal altındaki İstanbul'a ve 1922'de Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası Kongresi nedeniyle Komintern grubuyla Ankara'da yaptığı gezilere dayanıyor. İşgal İstanbul'u ve Millet Meclisi Ankara'sı ile de bitmiyor. M.Marx'ın biri Türkiyeli, Komintern'den bir grup komünistle Sovyet Rusya'dan denizaltı ile Türkiye'nin Karadeniz kıyılarına çıkışı, ardından Ankara'ya kadar uzun ve zahmetli ama bir o kadar da renkli yolculuğuna tanıklık ediyoruz. İşgalcilerin

"Kırklı ve Altmışlı Yıllarda Antepli Sosyalistler" kitabı bir derlemedir. Kitabın I. Bölümü; Galip Mükerrem Ataç'ın 1980 yılında tamamladığı "Geçmişi Anımsamak" bölümünden oluşuyor. Bu bölümde Galip M. Ataç; Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi (16 Haziran - 16 Aralık 1946) Gaziantep Şubesi'nin kuruluşu ve yargılanma sürecini ele alıyor. Belgelere ulaşmak için 1968 yılında İstanbul'dan Sivas'a gitmek üzere yaptığı tren yolculuğu da detayları ile anlatılıyor. 11 Ekim 1946 yılında Galip M. Ataç ve ark

Muhalefet Mektupları - TKP 1965 Tartışmaları - Erden Akbulut

Şefik Hüsnü, bundan 51 yıl önce, 7 Nisan 1959'da, sürgün olarak bulunduğu Manisa'da yaşama gözlerini yumdu. Ömrünün kesintisiz 40 yılı boyunca, 1919'dan 1959'a kadar Türkiye komünist hareketinin örgütlenmesinde, düşünsel platformlarının geliştirilmesinde ve yönetilmesinde önde gelen bir rol oynadı. Yaşamının on yılı aşkın bölümünü cezaevinde, 13,5 yılını siyasal sürgünde geçirdi. Şefik Hüsnü çalışmasına başlarken, önce varolan biyografileri toparladık ve bunları da kitabın II. Bölümünde bilgilerinize sunuy

İşyerindeki ilk örgütlenme çalışmalarından başlayarak, işverenle sürdürülen zorlu ilişkiler ve grevin sendikanın tüm olanakları seferber edilerek, büyük bir disiplin içinde yaşama geçirilmesinde gösterilen özen, enerji ve becerinin düzeyi bugün için bile ders alınacak niteliktedir. Kuşkusuz Berec Grevi'nin en önemli niteliklerinden birisi, büyük ölçüde bir kadın grevi olmasıdır. Kadınların işçi hareketimizdeki yerinin değerlendirilmesinde Berec örneği başlıbaşına inceleme konusu olacak niteliktedir. Türki

Bu çalışmanın konusu spesifik olarak, Haydarpaşa'da 1950 yılından başlayarak ilk demiryolcu sendikalarının ortaya çıkışı ve 1964 yılında ilk işkolu sözleşmesinin bağıtlanmasına kadar geçen 14 yıl içinde yaşanan sürecin bugüne aktarılabilmesidir. Genel olarak ise bu çalışma 1947-1963 dönemini kapsar. 1947'de ilk sendika yasasının yürürlüğe girmesiyle bütün işkollarında sendikaların kurulup yaygınlaştığı bir süreç başlamış, 1963'te ise 1961 Anayasası ile tanınan toplu pazarlık ve grev haklanın "olabildiğince

Bu derlemede Tarık Ziya Ekinci TİP'in Kürt illerindeki ilk örgütlenmesinde genç mollaların rolüne ve Suriye Komünist Partisi'nin etkisine işaret ettikten sonra Mehmet Ali Aslan ve Kemal Burkay'ın yazılarının damgasını vurduğu Yeni Akış dergisi ile birlikte TİP içindeki Kürt aydınlarının düşünsel-ideolojik hareketinin doğuşunu irdeliyor. TİP içindeki ihtilâfta o zamanki adıyla Doğu Gurubu'nun tutumunu değerlendiren Ekinci, TİP IV. Büyük Kongresi'nde Kürt sorunu ile ilgili alınan karar sürecinin ayrıntılarını

Pamuçu'nun anilari 1950'lerden 1980'lere Türkiye sendikal hareketinin az bilinen alanlarina iliskin yeni tanikliklar ve ipuçlari sunuyor.

Türkiye Maden-İş Sendikası üyesi işçiler 1963 yılının ilk aylarında Kavel Kablo Fabrikası'nda 36 gün süren bir grev yaptılar. Bu grev, Türkiye işçi sınıfı tarihinde önemli grevlerden biri olarak kabul edilir. Grevi önemli hale getiren en belirgin unsur, 1961 Anayasası'nın işçilere tanıdığı grev hakkının nasıl kullanılacağına ilişkin yasal düzenleme olmadan, üstelik İş Yasası'nda grev yasağı sürerken yapılmış "kanunsuz" bir grev olmasıdır. Vehbi Koç'un da ortak olduğu fabrikada yaşanan grev, dönemin önemli

Yalnızca Bulgaristan için değil, Türkiye'nin o yıllardaki siyasal, toplumsal ve düşünsel tarihi bakımından da önemli bir kaynak oluşturan Ziya Gazetesi, Bulgaristan'da Birinci Dünya Savaşı ertesinde Halk Çiftçi Birliği önderi (ve ilk cumhurbaşkanı) Aleksandır Stamboliyski'nin kurduğu liberal ve ilerici (ayrıca Türk dostu ve Kurtuluş Savaşımızın destekçisi) koalisyon sırasında Bulgaristan Komünist Partisi (Dar Sosyalistler) tarafından yayımlanmıştır. Bu kitapta, Ziya'da çıkan Türkiye ve özellikle Türk solu

Türkiye Komünist Teşkilatlarının Birinci Kongresi (TKP Kuruluş Kongresi) (10-16 Eylül 1920) kitabının I. Bölümü´nde TKT´nın Kongre öncesi çalışmaları ve faaliyetleri hakkında genel bilgiler bulacaksınız. Kitabın sol sayfalarında kongre ertesinde Türkiye Komünist Fırkası Neşriyatı´ndan Bakû´de 1920´de yayımlanmış metin, Mete Tunçay´ın Türkiye´de Sol Akımlar-1 (1908-1925) çalışmasından aktarılıyor. Kitabın sağ sayfalarında ise TÜSTAV Komintern Arşivi´nde yer alan "Zabıtlar"ın transkripsiyonları yer alıyor. M