Buraya nereden geldiğimizi bilmiyoruz. Buradan nereye gideceğimiz de meçhuldür. Öyleyse, şu yaşamakta olduğumuz zamandan daha hakikisi ve daha iyisi yoktur. Onu fırsat bilelim ve kaçırmayalım.
Felsefesi, üslubunun kıvraklığı, beyanının nezahet ve zarafeti, hayatı algılayış tarzıyla asrının ötesinde yaşamayı başaran büyük şair Ömer Hayyam!
İran asıllı gazeteci, araştırmacı yazar Hüseyin Dânişin Ömer Hayyamın Rubaileri hakkında hazırladığı bu önemli eser, Prof.Dr. Mehmet Kanarın titiz çalışmasıyla manzum
Bir çöl rüzgârı ömrümüz! Akıp giden bir ırmak. Giden günün, gelecek yarından bir farkı yok benim için! Yaratıcı yeteneğini dökmek için rubai kalıbını seçen Ömer Hayyâm, İran edebiyatının büyük şairleri arasında özgün bir yerde durur. O, bir hıçkırığın boğduğu gülümsemeyi gizleyen bir umutsuzdur. Bu çileli ve mutsuz dinginlik onu kolayca ve yarasız sarmadı. Tüm yaşamı boyunca hakikati aradı. Yoz ve hoşgörüsüz çağdaşlarının yargılarını önemsemeden açıklamaya cesaret etti.
Aslında aşkın kendisine âşıktın da diyebilirim. Hayatın temelinde sevginin olması kadar doğal bir şey olabilir mi dünya aşkla dönüyorken ve alemler aşk üzerine yaratılmışken?
Dolayısıyla maddenin ve mananın özü sevgidir. Yaşamak ya da insanca yaşamanın temeli ise âşık olmaktan geçer. Bu şeyin ille de karşı cinsten olmasının icap etmeyeceğini seninle aşk hakkında konuşurken şöyle ifade etmiştin:
"Ben âşığım Samiye, bak mesela şu karşıdaki çınar ağacına âşık olduğum gibi bir ormana da âşığım; emek fikrine â
Ömer Hayyam'ın gerçek hayatı ile şiirlerinde gördüğümüz hayatı ve dünyaya bakış açısı birbiriyle farklılık oluşturmaktadır. Rubailerde dünyada geçirilen kısa zamanın zevk ve eğlence içinde geçirilmesi önerilirken, onun gerçek hayatında bu şekilde yaşamamış aksine titiz, çalışkan bir bilim adamı olarak tanınmaktadır. Ömer Hayyam bütün ömrünü ilmî çalışmalarla, fikir, felsefe ve araştırmayla geçirmiş; mütevazı bir hayat sürmüştür. Ardında bıraktığı farklı pek çok bilim dalında yazılmış eserleri, buluşları bun
Ömer Hayyam: doğum ve ölüm tarihleri çeşitli kaynaklara göre farklılık gösterse de, II. yüzyılın ortalarında doğduğu, 12. yüzyılın ilk çeyreği civarında öldüğü kabul edilen İranlı şair, felsefeci ve bilim adamı. Günümüzde ise, daha çok "rubai" türünün yaratıcısı olarak kabul gören Hayyam ın dörtlükleri, Türkçe ye Yahya Kemal ve Abdülbaki Gölpınarlı başta olmak üzere pek çok kez çevrildi. Sabahattin Eyüboğlu nun çevirisi de, bunlar arasında en sevilenlerinden biri.
Ya gül mevsimi, ya ırmak boyu henüz vakit erken
Bir huriye benzer iki genç bizle yerken, içerken
Böyle zamanlarda şarap sun, içti mi eğer insan;
Kopmuştur bir anda o mescit ve kilise ikisinden
Ömer Hayyam, Rubaileri ile İranın Nişabur kentinden dünyaya haykıran yürekli bir şair, bir bilim adamı, bir filozoftur. Gücü, bir yanıyla akılcılığından gelirken bir yanıyla da söz söylemedeki edebi gücünden gelmektedir. Kendi içinde bağımsız birer şiir olan dörtlükler, dönemin göreceli baskı ve taassup ortamında aşktan, şaraptan ve özgürlükten söz eder. Eleştiri oklarını iktidar sahiplerine, adil olmayan kadılara, softalara ve vurguncu zenginlere yöneltir. Tabii ki vefasız âşıklar da nasibini alır bu sivri
Akılla bir söyleşim oldu dün gece:
Dedim: Ey akıl, ey her bilginin anası!
Soracaklarım var, cevap verir misin?
Zordayım, bir yol gösterir misin?
Dedim: Şu yaşamdan bıktım, ne yapsam?
Dedi: Biraz daha yan ve dayan!
Dedim: Anlat bana, nedir şu yaşamak?
Dedi: Bir düş, gör görüntü ve kaybolmak.
Dedim: Ağaya, beye hizmet etmek nedir?
Dedi: Az zevke karşılık çok dert çekmektir.
Dedim: Şu zalimler yok mu, kim bunlar?
Dedi: Kurt, köpek, çakal makal da var.
Dedim: Biraz daha anlat, bunlar neyin nesi?
Dedi: Üç beş se
Ömer Hayyam, 1048 ila 1131 yılları arasında yaşamış İranlı şair, felsefeci ve matematikçi.
Günümüzde ise daha çok rübai türünün yaratıcısı olarak tanınan Hayyam'ın, kadın, cennet, dünya, varoluş, aşk, hikmet gibi konulardaki dörtlükleri Mina Ranjbari'nin çevirisiyle Türkçe'de.
Der ki onlar hurili cennet hoştur sana
Yok derim, üzüm suyu içmek hoştur bana
Sen bak peşin gelene o hayale boş ver
Çünkü davul çalarken uzakta hoştur daha
Gönüle yüreğe hüzün fidanını dikmemek gerek ey can
Hiç durmadan umut ve neşe kitabını okumak gerek durmadan
Sürüp atmalı içimizdeki dileği bir vakit bırak gitsin;
Tas tas şarap içmeli vazgeçmemeli hoş yaşamalı her zaman.
Hayyam'ın rubailerinin büyük bölümü Aydın Karahasan'ın özenli çevirisi ve Farsça asıllarıyla birlikte Türkçede!..
Okur aynı zamanda bu büyük yapıtın doğduğu çağın özelliklerini, yaratıcısının yaşam öyküsünü ve dünya görüşünü de Aydın Karahasan'ın kapsamlı incelemesiyle bu kitapta bulabilecektir.
Ömer Hayyam; XI. Yüzyıl'ın Nişabur'undan çıkmış ve tüm çağları ve coğrafyaları özellikle rubailerinde çiçeklendirdiği yaşama sevinciyle fethetmiş bilim insanı, şair ve düşünür
Tüm çağlar için söylenmiş bir baş
Ömer Hayyam: doğum ve ölüm tarihleri çeşitli kaynaklara göre farklılık gösterse de, II. yüzyılın ortalarında doğduğu, 12. yüzyılın ilk çeyreği civarında öldüğü kabul edilen İranlı şair, felsefeci ve bilim adamı. Günümüzde ise, daha çok "rubai" türünün yaratıcısı olarak kabul gören Hayyam ın dörtlükleri, Türkçe ye Yahya Kemal ve Abdülbaki Gölpınarlı başta olmak üzere pek çok kez çevrildi. Sabahattin Eyüboğlu nun çevirisi de, bunlar arasında en sevilenlerinden biri.
Ömer Hayyam, Rubailerinde, dünya, varoluş, Allah, devlet ve toplumsal örgütlenme biçimleri gibi hayata ve insana ilişkin konularda özgürce ve sınır tanımaz bir şekilde akıl yürüttüğü görülmektedir. Akıl yürütürken ne içinde yaşadığı toplumun ne de daha öncesi zamanlarda yaşamış toplumların kabul ettiği hiçbir kurala bağlı kalmamış, kendinden önce yaşayanların insan aklına koymuş olduğu sınırları kabullenmemiş, bir anlamda dünyayı, insanı, varoluşu kendi aklıyla baştan tanımlamış; bu nedenle de çağını aşarak
Şarap sonsuz hayat kaynağıdir, iç;
Gençlik sevincinin pınarıdır, iç;
Gamı yakar eritir ateş gibi,
Sağlık sularından şifalıdır, iç.
Can bir şaraptır, insan onun destisi;
Beden bir ney gibidir, kan o neyin sesi.
Hayyam, bilir misin nedir bu ölümü varlık:
Hayal fenerinde bir ışık pırıltısı.
Dünyada akla değer veren yok madem,
Aklı az olanın parası çok madem,
Getir şu şarabı, alın aklımızı:
Belki böyle beğenir bizi el alem!
O we ke baqilo qimet nedano pere
Be pere ke na dino neoncino
Menesa dest tal vile çewt kena
Güle taska zerne de miroz rirs nekena!
Koro koro! no hard no asmen ni astereyi tali tal!
Caverde aye naye şen ke zerya xo şen
Werte dewrano ke degge de tesertebin ra beno
E to teyna solux guretena, a ke tala tal!
"Hayyam, devrinin astronomi ve matematik bilginidir. Fakat ona sevgim, astronomi bilgisinden kaynaklanmıyor. Hayyam, çok güzel Farsça rubâiler söylemiş. Ona sevgim, şiirinden de kaynaklanmıyor.
Hayyam; bilgin, şair, iyi kalpli, hem kendi dinini hem bütün insanlığı seven, fakat bütün samimi iyi insanlar gibi 'sahtekâr ve sözde iyi' insanları görünce hadlerini bildiren bir bilge. Benim Hayyam'a sevgim, bu özelliklerinin bütününden kaynaklanıyor."
Akılla bir konuşmam oldu dün gece;
Sana soracaklarım var, dedim;
Sen ki her bilginin temelisin,
Bana yol göstermelisin.
Yaşamaktan bezdim, ne yapsam?
Birkaç yıl daha katlan, dedi.
Nedir; dedim bu yaşamak?
Bir düş, dedi; birkaç görüntü.
Evi barkı olmak nedir? Dedim.
Biraz keyfetmek için
Yıllar yılı dert çekmek, dedi.
Bu zorbalar ne biçim adamlar? Dedim;
Kurt, köpek, çakal, makal, dedi.
Ne dersin bu adamlara, dedim;
Yüreksizler, kafasızlar, soysuzlar, dedi.
Benim bu deli gönlüm, dedim;
Ne zaman akıllan
Ovada her kızıl lalenin teni
Bir padişahın kanıyla beslendi.
Yerden biten şu mor menekşe yok mu?
Bir güzelin yanağındaki bendi.
Mal mülk düşündükleri rahat yüzü görmezler, Bin derede düşer, canlarından bezerler.
Öyleyken, ne tuhaftır, yinede dövünür,
Onlar gibi olmayana adam demezler.
İçin temiz olmadıktan sonra,
Hacı hoca olmuşsun, kaç para!
Hırka, tespih, post, seccade güzel,
Ama tanrı kanar mı bunlara?
Toplam 28 kayıt bulunmuştur
Gösterilen 1-20 /
Aktif Sayfa : 1
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için, amaçlarla sınırlı ve gizliliğe uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Çerezleri nasıl kullandığımızı incelemek ve öğrenmek için Çerez Politikamızı inceleyebilirsiniz.