Kelam ilmi İslam’ın temel inanç ilkelerini konu edinmesi açısından soyut ve spekülatif bir karakter taşımasının yanında; bu ilkelerinin anlaşılması, açıklanması, yorumlanması, yorumların sınırlarını ve geçerlilik şartlarını ortaya koyması açısından da işlevsel ve pratiktir. İnanç ilkelerini, ortaya çıkan yeni sorunlar bağlamında ele alması ve yeni yaklaşımlarla onların yeniden keşfedilmesini sağlaması, İslam karşıtlarına cevaplar üreterek Müslüman kimliğine dinamizm kazandırması açısından kelam, inşacı ve y

Ebû Hanîfe İslâm geleneğinin kuşkusuz en parlak ve saygın simalarından biridir. Kişiliği ve duruşunun yanında bir eğitimci ve entelektüel olarak manevî hayatımızda derin izler bırakmıştır. Onun etkileri sadece belirli bir ekol ve mezhep ile sınırlı kalmamış, farklı ekol ve mehzepler nezdinde de kabul görmüştür. Ebû Hanîfe’yi farklı kılan en temel özelliklerden birisi, ayrışma ve nefretin Müslümanları parçalara ayırdığı bir dönemde İslam’ın ortak değerlerine vurgu yapması, imanı ortak payda olarak ilan etmes

Kelâm yapmak, ilahiyatçının kullandığı araçlar bakımından kültürel bir eylemdir. Kelâm yapmak doğası gereği, Kelâmi argümanların gizlice ya da açıktan göndermede bulundukları, belirli bir toplumsallaşma modeline göre şekillenen bir akıl yapısı içinde konuşmak anlamına gelmektedir. Geleneksel Kelâmi söyleme bağlı kalarak teoloji yapmak da buna bağlı olarak, geçmişin kolektivist, cemaatçi toplumsallaşma biçimini çaresizce savunmakla eşdeğer sayılmaktadır. Cemaat evrenine ait olan güç, istikrar ve güven g

Her toplumsal yapıda ve kültürel dokuda bulunabilecek türden aksaklıklar ve zaaflar, hiç kuşkusuz Müslüman geleneğinde de bulunmaktaydı. Ne ki, bunların Müslümanlar tarafından fark edilebilmeleri için sistemin, tarihsel ve toplumsal ritminin bozulmasını beklemek gerekiyordu. Toplumsal ve tarihsel ritim bozulunca, ona anlam veren dünya görüşü de kaçınılmaz bizimde teklemeye ve hata vermeye başlayacaktır. Bünye güçlü olduğunda, bedendeki mikroplar hastalıklara yol açamamaktadırlar. Buna karşılık, hastalık, on

İslam tarihinde Müslümanların birbirlerini tekfir edip dışladığı konular genelde kelam konularıdır. Ekoller kelam tartışmalarının bir te'vil ve yorum yarışması olduğunu unutmuş, ilzam yoluyla birbirlerini İslam dairesinin dışına çıkarmaya çalışmışlardır. Kitleler üzerinde ifsat edici ve ayrıştırıcı etkiler bırakan bu dışlayıcı söylemler günümüze kadar ulaşmıştır. Gerek İslam dünyasındaki mezhebî kimliklerin yükselmesi, gerek küresel-dijital dünya değerlerinin meydan okuması karşısında kelam tartışmalarına b

Bu çalışmanın dayandığı ana fikir, kelâm ekollerinden her birinin bir zihniyet yapısı olduğudur. Bu zihniyet yapılarından her birinin kendine özgü temel varsayımları bulunmaktadır. Öyle ki diğer ekollerle uyum ve yakınlaşma davranışı sergilerken bile özgün zihniyet yapısını terk etmemektedir. Çalışmanın kapsamı, iki büyük Sünnî kelâm ekolü olan Mâtürîdîlik ve Eş‘arîlik ile Sünnîlik içindeki konumu hâlâ güncel bir tartışma konusu olan Selefîliktir. Dile getirilen sırada bu ekoller ele alınmış, temel görüşler

Kelam Tarihi ve Ekolleri kitabı, Kelam geleneğini toplu ve sistematik olarak ortaya koymayı hedeflemektedir. Kelam tarihi ve ekoller, mutlak olmayan bir kronolojik sıralamaya göre incelenmiştir. Kelam ilminin doğuşu ve bunu etkileyen sosyal ve tarihsel etkenler ortaya konulmuş ve kelam ilmini doğuran ilk ihtilaflar ele alınmıştır. İlk sistemli fırkalaşma hareketi olan Haricilik ve ona tepki olarak ortaya çıkan Mürcienin ilkeleri araştırılmıştır. Şiilik, Mutezile ve Sünni kelam hareketinin doğuşu, Sünni kela

Modern toplumsal ve siyasal tarihimizin bu en kritik ve sarsıcı olayının, uyarıcı/uyandırıcı ve ikaz edici sonuçları bulunmaktadır. Bu nedenle anlama çabaları tüm yoğunluğuyla sürmekte, devlet-toplum-din ilişkileri olmak üzere cemaat, bireysellik, sivil dinî hareketler, güven, İslam ve vatan kavramı, din eğitim ve öğretimi konuları yoğun biçimde tartışılmaktadır. Hemen tüm toplum kesimleri kendi dünya görüşleri ve duyarlılıkları doğrultusunda konuyu anlamaya çalışmaktadır. Ancak herkesten önce ve her şeyden

Dinî bilincin yükselişi, sosyolojik ve tarihsel olarak dinin parçası olan mezhebî kimliklerin de canlanmasına yol açtı. İnsanlık tarihinin kendisinde son bulacağını iddia eden Batı uygarlığı ile sorunlarımız devam ederken, kadim sorunlarımızla yüz yüze geldik. Sekülerleşme, modernleşme ve kalkınma çabalarının oluşturduğu sarmalda, geleneğe ve inanca dair problemler de öne çıktı. Ortadoğu'nun ?kendine gelmesi' ve geçmişini anımsaması, teolojik kimliklerin yönettiği eski çatışmaların bu kez daha donanımlı, et

Kelam yapmak, ilahiyatçının kullandığı araçlar bakımından kültürel bir eylemdir. Kelam yapmak doğası gereği, Kelami argümanların gizlice ya da açıktan göndermede bulundukları, belirli bir toplumsallaşma modeline göre şekillenen bir akıl yapısı içinde konuşmak anlamına gelmektedir. Geleneksel Kelami söyleme bağlı kalarak teoloji yapmak da buna bağlı olarak, geçmişin kollektivist, cemaatçi toplumsallaşma biçimini çaresizce savunmakla eşdeğer sayılmaktadır. Cemaat evrenine ait olan güç, istikrar ve güven gibi

Bu kitapta islam toplumlarına hakim olan ahlak sistem/ler/inin çalışıp-çalışmadığı sorgulanmakta ve ahlak modellerinin bireye ve topluma gereği gibi rehberlik yapamayışının nedenleri tartışılmaktadır. Bir toplumun ahlaki gelişimi, hayatını ilgilendiren olay ve olguları açık ve dürüst etik değerlendirmeden geçirmesine bağlıdır. Bu, entelektüel gelişmenin de zeminidir. Değerlendirme, "değer atfetme"dir: değerlerin, tarihsel, toplumsal, gündelik hayat üzerinde uygulanmasısır. Zamandan, mekandan, bedenden ve b

Geleneksel kelam literatüründe imamet ve hilafet adı altında ele alınan Sünni Siyaset düşüncesi, hızla değişen ve sert koşulların egemen olduğu politik bir dünyada teşekkül etti. Farklı ekollerin birbirleriyle mücadele ettikleri bu dünya, dağılmaya ve ayrışmaya karşı istikrar ve merkezileşme eğilimlerine imkan tanıdı.