Bana Değme! Bir sazım ben; kırık, kopuk Bin ah işit, bana değme. Yüzüm var ya rengim soluk. Suya susa, bana değme. Bütün gözler üzerimde. Nazar olsan bana değme. Bu da varmış kaderimde. Kaza olsan bana değme. Su söylerim, ekmek derim. Katık olsan bana değme. Bir gül olsan kıymam derim. Tâc olsan, taht; bana değme. Sularım yokuş yol alır. Ark olsan da bana değme. İlkin çokken, ân azalır. Bulut olsan bana değme.

İslâm’da kişinin yaptığı şeylerden sorumlu tutulması, akıllı olmasına bağlandığı için emir ve yasakların muhatabı, akıl sajibi kişiler olmaktadır. Bununla birlikte kişi, fiziki gelişimi için gerekli olan evreleri sağlıklı bir şekilde tamamlayabildiği halde, akli olgunluğa erişebilmeyi sağlayan aşamaları kat etmemiş olabilir. Akli gelişimin kemale ermesi için gerekli olan safhalar, muhtelif sebeplerden dolayı aşılamadığında, kişinin fiil ehliyeti olumsuz yönde etkilenmekte ve dolayısıyla kişinin mükellefiyet

Toplum halinde yaşama zorunluluğu, insanların ihtiyaç duydukları hususlarda birbirlerinden yardım almak suretiyle hayatlarını idame ettirmelerini gerektirmiştir. Bu faaliyetin kendini hissettirdiği alanlardan biri de kişilerin kendilerine lazım olduğu halde başkalarının sahip olduğu şeyleri, kendine ait olanı vermek suretiyle elde ettikleri ticari hayattır. Önceleri basit değiş-tokuşlar şeklinde tezâhür eden bu faaliyet, yeni ihtiyaç ve gelişmeler doğrultusunda sözleşmeleri de kaçınılmaz kılmıştır. Sözleşme