Cebbarzade Mehmed Arif Bey, Îzahu'l-Meram ala Viladeti Seyyidi'l-Enam başlıklı eseriyle Süleyman Çelebi'nin meşhur Vesîletü'n-Necat isimli mevlidine kısa ve öz bir şekilde şerh yapmıştır. Arif Bey, Mevlid'i son dönem Osmanlı aydını gözüyle ele almayı başaran velut bir müelliftir. Bir mevlid meclisinde şevke gelip Vesîletü'n-Necat'ı şerh etmeye karar veren Arif Bey, Hz. Peygamber'e [sallallahu aleyhi vesellem] duyduğu içten sevgiyi bu eseriyle gözler önüne serer. Îzahu'l-Meram'da Resûl-i Ekrem'in doğumu ve

Hz. Peygambere duyulan içten sevginin etkisiyle kaleme alınan Vesîletün-Necât, bilinen adıyla Mevlid, edebiyat tarihimizde üzerine en çok söz söylenen metinlerden biridir, desek hiç de abartmış olmayız. Türk-İslâm gelenek ve kültürünün ustaca yazıya geçirildiği metinlerden biri olan Mevlid, hem içinde bulunduğu coğrafyanın peygamber sevgisini ifade etmede tercüman, hem de kendisinden sonraki birçok edebî anlayışa ilham kaynağı olmuştur. Yunus Emre, Âşık Paşa ve Mevlana gibi söz ve düşünce ehli tarafından at