Kazan-Tatar Türkçesi Sözlüğü, dil araştırmalarında kısaca Tatarca olarak adlandırılan çağdaş Türk lehçesinin ve onun yazı dilinin, daha çok edebiyat eserlerine dayanan sözlüğüdür. 12.320 maddeden oluşan sözlük, seksenden fazla irili ufaklı metinden taranıp derlenen 2.600 örnek cümle ve parça alıntısıyla zenginleştirilmiştir. Böylece, cırlar, beyitler, bilmeceler, masallar gibi Tatar halk edebiyatı örneklerinden, Abdullah Tukay, Ayaz İshaki, Mehmut Galev, Hesen Tufan gibi klasikleşmiş yazarlarına kadar, dili

XX. yüzyıla damgasını vuran siyasi gelişmeler, 1938 sonrasında Türk Dünyasını birbirine kapatınca, ülkemizdeki Türkçe çalışmaları da bundan olumsuz yönde etkilenmiştir. Yüzyıl sona ermeden bu dünyanın kapılarının açılmasıyla elde edilen dil malzemesi ve araştırma kaynakları, Türkçe Yazılarına esas oluşturuyordu. O açılım sayesinde, Fillandiyadan Sibiryaya kadar uzanan merkezlerden toplanan Türkdili verilerini, Türkiye Türkçesine, Eski Türkçeye veya Çağdaş Türkçelerine ilişkin herhangi bir sorunu incelemek ü

Geniş anlamıyla Türklerle ilgili araştırmaları, dar anlamıyla da Türk dili üzerine yapılan çalışmaları konu alan Türkoloji' nin geçmişinde elbette pek çok kurultay, kongre, toplantı düzenlenmiştir. Ancak bunlardan hiçbiri, 26 Şubat - 6 Mart 1926 günlerinde Azebaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti' nin başkenti Bakü'de düzenlenen Birinci Türkoloji Kurultayı kadar etkili, görkemli ve bütün Türk halklarının, aynı zamanda katılımcılarının da kaderini değiştirecek nitelikte ve kapsamda olmamıştır.