Mevlanzade Rıfat, 2. Meşrutiyet ve Cumhuriyet Devri'nde yaşamış muhalif bir gazeteci, yazar ve siyaset adamı. Osmanlı devleti Istanbul'dan, Ingilizler İrak'tan, Yunanlılar Atina'dan, Hidiv hanedanı Kahire'den sürmüş. Paris, Kahire, Atina, Köstence, Halep'e, muhalif aydınların gittiği neresi varsa oraya gitmiş. 150'likler arasına girmiş. Cumhuriyet devrinde Anadolu topraklarına hiç girememiş. Hayatı boyunca idaresi altında yaşadığı hiçbir iktidarla anlaşamamış. Kendine özgü sıra dışı bir hayatı ve fikirleri

"Sultan Hamid'in tahttan indirilmesine ilişkin ilk girişimde bulunduğumuz ve bir emriyle her tarafı kızıl kana boyamaya hazır bir silahlı kuvvet karşısında yapayalnız kaldığımızı gördüğümüz zaman biz, yerimizden yine de ayrılmadık!" "Askeri ayaklanmayı hazırlayıp düzenleyenler, alçak ve yüreksiz oldukları kadar ihtilal kurallarından da habersizdiler. Tarihlerde okudukları ihtilaller hakkındaki bilgileri de eksikti. İhtilalin nasıl idare edileceğini bilmiyorlardı. İşte böyle miskinler 31 Mart Ayaklanması'nın

Gazeteci, yazar ve siyaset adamı olarak, yaşadığı dönemin en önemli entelektüellerinden biri kabul edilen Mevlânzâde Rıfat (1869-1930), Süleymaniye Kürtlerindendir. Fikirlerinden dolayı yaşamının uzun bir kesitini sürgünlerde geçiren Rıfat, İttihat ve Terakkinin oligarşik iktidarından ve çoksesliliği bastıran tutumundan duydugu rahatsızlığı yazı ve beyanatlerında dile getirerek, ittihatçı zihniyeti sert bir şekilde eleştirir. Bu nedenle İttihat ve Terakki Partisi yetkilileri tarafından fişlenerek kara liste