Kelam ilmi, çıkış noktası itibariyle dini esasları savunma faaliyetidir. Ancak zaman içerisinde naslar tarafından ortaya konulan Allah ve alem tasavvurunu ayrıntılı biçimde işleyerek sahih ve muhkem bir dünya görüşü oluşturma yönünde ilerlemiştir. Elinizdeki eser, bir yandan kökleri Hz. Peygamber dönemine kadar uzanan bu sürecin tarihsel seyrini kişiler, görüşler ve eserler üzerinden gözler önüne sermektir. Diğer yandan da bu tarihsel süreçte oluşturulan sistematiğin kendine özgü karakteristiğini ve ayırıcı

Hanbelîlik özünde bir fıkıh ekolü olmakla birlikte, mezhebe mensup âlimlerin, itikat sahasındaki belli bir duruşun ana akım temsilcileri olarak öne çıktıkları ve özellikle ikinci tabakadan itibaren bu doğrultuda üretimde bulundukları bilinmektedir. Mezhebin karakteristikleri sebebiyle mezhep içi ihtilaf ve kırılmaların görece az olması ve alabildiğine yeknesak bir yapı sergilemesini beklemek tabiî olsa da çeşitli sebeplerle iç bünyede - ana ilkelerde birleşmekle birlikte - "aykırı" denilebilecek yorum, yakl

Allahın varlığının ispatı (isbât-ı vâcib) semavî dinlerin mensupları tarafından oluşturulan felsefi geleneklerin temel problemlerinden birisidir. Bu bağlamda ortaya konulan delillerin önemli bir kısmı da, görülür âlemden hareket eden kozmolojik karakterli delillerdir. İslâm kelâmcıları da Allahın varlığına ulaşmada müşahede âleminin bir kaynak olarak kullanmış ve Kurân-ı Kerîme dayanarak kozmolojik karakterli isbât-ı vâcib delilleri ortaya koymuşlardır. Yazar kelâmda kozmolojik delilin gelişimini Fahreddin