“Büyütücü Mercek: Marcel Proust 1871’in 10 Temmuz’undan doğmuş, 18 Kasım 1922’de 51 yaşındayken ölmüştü. Doğumunun 150. yılında kitap-lık dergisinde bir dosyayla (Temmuz-Ağustos 2021) selamlamıştık kendisini; 2022’de bu kez ölümünün 100. yılında elinizdeki bu kitapla anıyoruz onu. Esinlenerek ama öykünmeden ve alçakgönüllülükle söylüyorum: Proust ve yapıtı hakkında burada yazdıklarım bir ‘gözlükçünün müşterilerine sunduğu büyütücü mercekler gibi bir şey’ olsun, okurlara bir kez daha Proust’u iyice yakından

Metin odaklı eleştiri kuramının Türkçedeki ilk temel yapıtlarından biri olan Yazınsal Metin Üstüne Araştırmalar gözden geçirilmiş baskısıyla kırk beş yıl sonra yeniden okur karşısında... Geleneksel Eleştiriden Yapı Kavramına – Yazınsal Göstergebilim ve Yazınsallık Sorunları – Metinsel Çözümleme ve Okuma Birimleri – Yazınsal Metinde Dil ve Çoğulanlamlama – Yazınsal Metinde Dış Gerçeği Arama Yüzeyselliği çevresinde biçimlenen çalışma göstergebilim terimleri açısından da yenilendi. "Özyaşamdan kayn

İnsan bilimleri ve dil bilimleri arasında ayrıcalıklı bir yer tutan göstergebilim, dilbilim ve çeviribilimin, yapıları gereği, bilimsel bir üstdile gereksinim duydukları, bu nedenle yoğun ama tutarlı bir terimler bütünü oluşturdukları, bu terimler aracılığıyla da hem inceleme konularını çözümleyerek yeniden yapılandırdıkları, hem de uzmanlar arasında anlaşmayı kolaylaştırdıkları bir gerçektir. Söz konusu terimler, çeşitli dillerde, değişik zaman dilimleri içinde, ya belli kuramcılar tarafından özgün olarak

Eleştirisel ve Çevirisel Yeniden-Yaratım. Okuma ediminin başlamasıyla birlikte belli bir dil dizgesi içinde yaratılmış metni bütün düzeylerde, bütün düzeylerin bütün katmanlarında sökme, ayrıştırma, parçalama, yıkma ve yıkarak anlam üretme eylemi başlar. Bu eylem, ilginçtir, daha başlar başlamaz, hem yıkana hem de yıkılana haz verir: Yıkan bir çözümleme-yorumlama oyunu kurduğu için, yıkılan da kendisiyle çözümleme-yorumlama oyunu oynandığı için haz duyar. Yıkma çabasıyla birlikte, çözümlenen-yorumlanan metn

Sait Faik'i Yorumlayanlar: Eleştirinin Eleştirisi, Sait Faik'in kuşağından ya da Sait Faik'i izleyen kuşaktan dokuz edebiyatçının "Öykülerin Şairi"ne yönelik eleştirel metinlerini okuyor, çözümlüyor, değerlendiriyor. Böyle bir süreci gerçekleştirirken de Sait Faik'i hem Yaratıcı Benliği (yapıtları) hem de Toplumsal Benliği (kişiliği) ile yeniden anlamlandırıyor. "‘Her Yazar Hak Ettiği Eleştirmeni Bulur'. Bu söz, Sait Faik ile eleştirmenleri için de geçerli: Sait Faik yaşarken de öldükten sonra da hak ettiği

Bu kitapta göstergebilimci ve eleştirmen Mehmet Rifatın birbirini bütünleyen iki yapıtı yer alıyor: Mehmet Rifatın göstergebilimsel araştırmalarının ikinci evresini sunan Homo Semioticus ve daha kuramsal, göstergebilimsel metin incelemesinden örnekler de bulunabilecek olan Genel Göstergebilim Sorunları. Her iki yapıt da göstergebilimle ilgilenenler için son derece önemli. Bu kitapta birbirini bütünleyen iki yapıt yer alıyor: Homo Semioticus, Mehmet Rifat'ın göstergebilimsel araştırmalarının ikinci evresini

Geçmişe doğru uzanan bir süreçteki üç modern klasik yazar üstüne, Barthes, Proust ve Baudelaire üstüne ayrıntılı yorumlarla açılıyor kitap. Onları Éluard, Camus, Orhan Pamuk, Güven Turan'ın yapıtları hakkında eleştirel denemeler izliyor. Ardından üzerinde tek tek durulmuş yazar, metin, olay, olgu ve kavramlara ilişkin çözümlemeler, gözlemler, öneriler geliyor. Sondaki "Özel Ek" de kitabı kapatan bir yorumu, "entelektüel" kavramının yorumunu sunuyor. Barthes, Proust, Baudelaire ve Ötekiler okurlar için de "

Yazma arzusunu sürekli içinde taşıyan, hem çevresindeki dünyalara (kibarlar dünyası, aşk dünyası, sanat dünyası) bakışını, hem de okumalarını yazma eylemi için sürdüren büyük bir yazarı, roman türünde devrim yaratmış Marcel Proust'u ve Kayıp Zamanın İzinde adlı başyapıtını çeşitli yönleriyle konu ediniyor bu kitap. Marcel Proust ya da Bir Roman Yaratmak'taki başlıca bölümler ve konular: Kronolojiyi Yıkan Bir Romancının Biyo-Bibliyo-grafyası / Kendi Anlatımıyla Marcel Proust / Marcel Proust'un Portresi / R

Marcel Proust'un Kayıp Zamanın İzinde adlı romanı bir "Kibarlar Âlemi Komedyası"dır. Otantik Snoplar: Marcel Proust'un Roman Karakterleri adlı bu kitap da söz konusu "Komedya"yı canlandıran, yüksek aristokrasiye, büyük burjuvaziye ve onların çevrelerine özgü "oyuncular kadrosu"nun kimliklerini, görünümlerini, heyecanlarını, aşklarını, zevklerini, ihtiraslarını, kıskançlıklarını, sapkınlıklarını ve sanat tutkularını ayrıntılarıyla gözlemliyor, inceliyor, yorumluyor.

Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü insan dünyasının kültür evrenini anlamlandırmaya ve yorumlamaya çalışan Avrupa göstergebilimi (özellikle Paris Göstergebilim Okulu) ile bütün canlılar dünyasının iletişim ve anlatım olgularını kavramaya yönelen Amerikan göstergebiliminin yanı sıra yaklaşım açısından göstergebilimle bağlantılı dilbilim, dil felsefesi, edebiyat eleştirisi, üslupbilim, yorumbilim, alımlama estetiği, filoloji, vb.nin temel kavramlarını, yöntemlerini, kuramcılarını, okullarını ayrıntılı biçimde d

Bu inceleme, edebiyat göstergebiliminin verilerinden ve yeni-roman konusundaki araştırmalardan esinlenerek "roman kurgusu"na yönelik bir yaklaşım biçimi (yöntem) belirlemeyi ve bu yaklaşımı da Michel Butor'un La Modification (Değişim ya da Değişme) romanına uygulamayı (çözümleme) amaçlıyor. Roman Kurgusu ve Yapısal Çözümleme, "anlatı laboratuvarı"ndan geçmiş ve bugün artık "entelektüel anlatı"nın en yetkin örneklerinden biri olarak gösterilebilecek La Modification'un anlatım ve içerik açısından kurgulanışı

Entelektüel Anlatıyı mı Savunuyorum?, göstergebilim alanında yaptığı öncü çalışmalarla, yazdığı eleştiri-inceleme kitaplarıyla ve çevirdiği kuramsal yapıtlarla tanıdığımız Mehmet Rifatın, yakın dönemde kaleme aldığı, anlatı kuramı, anlatı hızı, entelektüel anlatı; Proust ve Gidein roman anlayışı ve Barthes, Ricur, Greimas, Sartre, Camus gibi figürler üstüne yazılarını ve kendisiyle yapılmış söyleşileri içeren önemli bir toplam sunuyor. Ferit Edgü, Oktay Rifat, Adnan Benk, Güven Turan değinileri de cabası...

Mehmet Rifat bu kitapta roman türünde devrim yaratmış büyük bir yazarın, Marcel Proustun, astım krizleri içinde geçen yaşamıyla bütünleşmiş yapıtını (Kayıp Zamanın İzinde) çeşitli yönleriyle tanıtıyor, aydınlatıyor, yorumluyor... Büyük edebiyatçılar daima bir tek eser verirler, daha doğrusu, dünyaya getirdikleri, değişmeyen bir güzelliği değişik ortamlar aracılığıyla yansıtırlar. Marcel Proust

Mehmet Rifat'ın on dört yazar, uzman ve araştırmacının katkılarıyla oluşturduğu Bizim Eleştirmenlerimiz Tanzimat'tan Günümüze Türk dilinde üretim yapmış eleştirmenlerin çalışma yöntemlerini, edebiyat metnine yaklaşım biçimlerini, uygulama tekniklerini, yararlandıkları dünya görüşlerini, başvurdukları temel kavram ve ilkeleri, anlatım özelliklerini betimliyor, yorumluyor, sınıflandırıyor. Gerek eleştiri tarihimizdeki, gerekse günümüzdeki başlıca eleştirel metinlerin "içine girerek" bu metinleri "anlamlandı

Mehmet Rifat Türkiye´de eleştiri alanında göstergebilim kuramlarının yerleşmesinde önemli pay sahibi olan bir isimdir. Seçkin çevirileriyle olduğu kadar çeviribilim, eleştiri ve yazın kuramları üzerine çalışmalarıyla da kültür dünyamızı zenginleştirmiştir. Yazar bu kitapta Marcel Prost´tan Orhan Pamuk´a, Selim İleri´den Michael Butor´a, Necip Fazıl Kısakürek´ten Ece Ayhan´a, Ahmet Muhip Dranas´tan Tahsin Yücel´e, Bilge Karasu´dan Hüseyin Contürk´e önemli metinler arası keyifli bir gezintiye davet ediyor.