Tarih yapmak demek zamanla ilişki kurmak demektir. Dört yüzyıldan bu yana Batılı tarihyazımı şimdiki zamanı geçmişten ayıran bir kopukluk şeklinde tanımlanır. Yaşanmış geleneğe uzaktan bakarak bir bilgi nesnesine dönüştürme çabasını yazının alınyazısından ayırmak olanaksızdır. Tarihi yazmak demek bir geçmişi yönlendirmek, sınırlandırmak, olgulardan oluşan değişik malzemeleri bir düzene sokarak içinde yaşanan şimdiki zaman diliminde mantıklı bir açıklama yapmak, sözelden kurtulup, kurmacayı yadsımak demektir

Ben, yalnızca bir gezginim. Sadece mistik edebiyat içinde uzun süre yolculuk ettiğim için değil (böyle bir yolculuk insanı alçakgönüllü kılar); aynı zamanda, tarih ve antropoloji araştırmaları adına dünyanın çeşitli yerlerine birkaç ziyarette bulunmuş bir insan olarak şunu öğrendiğim için: Manevi deneyimin geçmiş ve bugünün çeşitli ülkelerinde çizdiği onca güzergâhtan sadece birkaçını anlatan onca ses arasında bir ses olmaktan öteye gidemeyeceğim. -Michel de Certeau- Michel de Certeau, sanki her şey kendil