Felsefe tarihinin şüphesiz en tartışmalı eserlerinden biri olan ve ilk defa özgün dilinden çevrilerek Türkçeye kazandırılan Ethica, daha gençliğinde bağlı olduğu Yahudi cemaatinden aforoz edilen, eserleri yasaklanan, yaşamını bin bir zorlukla kazanmak zorunda kalan çetin bir insanın; kendisine geometriyi kalkan yapıp klasik ve skolastik felsefe terimlerinin içeriğini yeni bir bakış açısıyla doldurmaya, metafizik konuları matematik düşünme yöntemiyle kanıtlamaya çalışan hummalı bir zihnin ürünüdür. Tanrı,

Spinoza'nın sözlerinden özenle derlenmiş bir seçkidir. "Sevmenin ölçüsü, ölçüsüz sevmektir." "Umut olmadan kaygı, kaygı olmadan da umut olmaz."

1 Kendinin nedeni ile özü varoluş içereni ya da var olmadıkça doğası kavranamayanı anlıyorum. 2 Aynı doğada başka bir şey tarafından sınırlanabilenin kendi türünde sonlu olduğu söylenir. Örneğin bir cisme her zaman daha büyük olan bir başkasını kavradığımız için sonlu denir. Böylece düşünce bir başka düşünce tarafından sınırlanır. Ama bir cisim düşünce tarafından sınırlanmaz, bir düşünce de cisim tarafından sınırlanmaz. 3 Töz ile kendinde olan ve kendisi yoluyla kavranabileni, başka bir deyişle kavramı bir

1. Kendisinin nedeni derken, özü varoluşunu gerektiren şeyi kastediyorum; yani var olmadığı takdirde doğasın kavrayamayacağım şeyi. 2. Bir şey kendisiyle aynı doğadan başka bir şeyle sınırlanabiliyorsa, o şeye kendi cinsinde sonlu denir. Örneğin, bir cismin sonlu olduğunu söyleriz, çünkü her zaman daha büyüğünü düşünebiliriz. O halde bir düşünce de başka bir düşünceyle sınırlanır. Ama bir cisim bir düşünceyle sınırlanmaz, bir düşünce de bir cisimle sınırlanmaz. 3. Töz derken, kendinde olan ve kendisi arac

Bu büyük eseri birkaç satırda özetleme iddiasından uzağız. Bununla birlikte, belirli noktalarını işaret için göstermemiz gerekir ki, Spinoza´nın açıklamasında tuttuğu sıraya rağmen, hakiki başlangıç noktası Descartes´tan ya da başka bir yazardan çıkarılmış bir cevher teorisi veya fikri değildir.O kendi duygulanışlarının şuuruna sahiptir; nitekim, bir Bedeni olduğunu ve Beden hayatının hangi şartlarda sürüp gittiğini gözlem ile bilir. Fakat bu bir çeşit bilgi ise de, son derece eksik ve kederli bir bilgidir,

TeohjihPolitik İnceleme, üç yüz yıldan fazla bir süre önce yazıldığında, "dinini inkâr eden Yahudi´nin cehennemde şeytanla birlikte yazdığı kitap" diye adlandmlmı^tı. Bugün, yine, farklı sözcüklerle de olsa benzer eleştirilerle karşılaşabilir. Belki de, manidar olan, düşünce tarihinin en çok tepki almı§ kitabının, ilk satırmdan son satırına dek, tavizsiz bir ifade özgürlüğü ve demokrasi savunusu olmasıdır. Spinoza, ifade özgürlüğüne din adına ya da devlet adına getirilen sınırlar kaldırılmadan demokrasiden

Spinoza'nın Etika'sı modern etik karakteri çözümlemeye yönelik bir girişimdir - usun, özgürlüğün ve istencin terimlerinde, ve "geometrik" tanıtlama yöntemi yoluyla. İnsanı kültürel geriliğin, göreliliğin, yerelliğin ve tarihselliğin ötesinde ele alarak, onda ussal ve dolayısıyla özgür ve evrensel olanı, insanın tam gelişmiş etik kişiliğini çıkarsamayı amaçlar. Törel yaşam bir özgür istenç sorunudur, ve Spinoza için özgürlük ussallıktır. İnsanın etik-dışı karakteri bir bozulma değil, ama yalnızca bir gerilik

Kısa İnceleme hem Spinoza'nın eserleri içindeki yeri, hem de yazarının fikrî gelişimi açısından tartışmalara yol açan bir metin. Tartışmaları belirleyen kritik soru da şu: Kısa İnceleme hangi dilde, kim tarafından ve ne zaman yazıldı? Kısa İnceleme'nin doğrudan Spinoza tarafından yazıldığını ve okuru Etik'e götüren bir hazırlık metni olduğunu savunanlar olduğu gibi, tam tersini savunanlar da var. Ama ister doğrudan Spinoza'nın elinden çıkmış olsun ister onun tarafından yazdırılmış olsun, Kısa İnceleme, Etik

Spinoza, bu kitaptaki iki metinden ilki olan Descartes Felsefesinin İlkeleri'nde, yer yer getirdiği ayrıntılı açıklamalar dışında, Descartes düşüncesinin içeriğine herhangi bir ekleme yapmadan, onu geometrik yöntemle sunarak daha anlaşılır kılmayı hedefler. İkinci metin olan Metafizik Düşünceler'de ise, bu düşüncede yöntemden çok içerik bakımından, yani bütüne ilişkin bir eksiklik olarak gördüğü şeyi tamamlamayı seçer. Bu açıdan, iki metin bir bütün olarak düşünüldüğünde, Spinoza'ya göre Descartes düşüncesi

Politik İnceleme düzen ve güvenlik kaygısını özerkliğin önüne geçiren kitaptır. Yazıldığı dönemde Hollanda'yı saran siyasi huzursuzluk, Spinoza'ya kitlesel şiddeti önlemenin bu yolunu düşündürtmüş olabilir. Yine de Spinoza için devletin amacı insandır. Bu amaç Politik İnceleme'de de çeşitli düzlemlerde ortaya çıkar. ?Devlet sırrı" konusunda söylediklerinde görüldüğü gibi: ?Devlet işlerini gizli saklı biçimde çekip çevirebilenler devleti bütünüyle ellerine geçirirler; savaşta düşmana tuzak kurar gibi, barışt

Mektuplar, Spinoza'nın felsefi üretkenliğinin tüm evrelerine yayıldığından, okura öncelikle onun düşüncesinin ve yönteminin gelişimini sunarlar. Spinoza'nın hiçbir eseri, bu yazışmalarda sadece dostlarla değil hasımlarla da gerçekleşen fikri alışverişten bağımsız değildir. Ama mektuplarda karşımıza felsefesini daha iyi anlamamıza yardımcı olan bir filozof çıkmaz yalnızca; gündelik kaygılarla meşgul, dostlarının yolladığı gül reçeline veya yerli biraya sevinen, yeri geldiğinde mizahtan ve nadir de olsa alayd

Spinoza'nın Teolojik-Politik Bir İnceleme adlı kitabı, felsefe geleneği içerisinde klasikleşen eserler arasındadır. Eserin, Kutsal Kitab'a ilişkin bir tefsir kuramı ve eleştirel bir şerh yönetimi ortaya koyması açısından kültürümüze önemli bir katkı sağlayacağı umulmaktadır. Kutsal metinleri anlama noktasında hermenötik ve tarihsellik gibi metodolojilere okuyucuya pratik bir örnek sunulmaktadır. Bu eserin, Kitab-ı Mukaddes'de ele alınan vahiy, peygamberlik, mucize, ilahi yasa gibi konuları, analitik felsefi

Türkçeye ilk kez Latince özgün metinden çevrilen Batı Felsefesinin sarsılmaz klasiği Spinozanın Ethicası, ele aldığı Tanrı, İnsan, Zihin, Beden, Akıl, Duygular, Özgürlük gibi derin felsefi konulara matematiksel bir düşünme yöntemiyle ve mantık kuralları çerçevesinde yanıt arayan, özgün bir üslupla kaleme alınmış, zorlu, çarpıcı ve kışkırtıcı bir eserdir. Tanımlarla, açıklamalarla, önermelerle, önerme sonuçlarıyla, kanıtlamalarla ve notlarla örülü içeriği, insanın bu eseri çoğu felsefe kitabından ayrı bir ra