"Yıllar önce, şimdiki Gümrü halkının ataları, bu bölgeye yerleşmek için Anadolu´nun birçok kentini terketmişler; bu şehirlerdeki imgeleri alıp beraberlerinde getirmişler buralara... Pazar yerlerinden her renkten bir kalabalık, Ermeniler, Rumlar ve Türkler arılar gibi uğulduyor, sabahın erken vaktinde dalga dalga yayılıyorlardı. Herkes Gümrü´nün üç dilini, Ermenice, Türkçe ve Rumca´yı konuşuyordu. Bunları birbirinden ayırt etmek için büyük bir alışkanlık gerekiyordu..." (Arka Kapak)