İnsan bilgisini, biri sosyal ve beşeri disiplinleri ima eden edebi, felsefi kültür, diğeri doğa bilimlerini (ya da pozitif bilimleri) ima eden bilim kültürü diye ayıran "iki kültür" tabiri C. P. Snow tarafından 1959´da icat edilmiştir. Ortada iki kültür olduğu fikri, bütün bir insanlık tarihi düşünüldüğünde çok yeni sayılır. Üstelik 1960´tan bu yana hem kavram hem de kavramın işaret ettiği olgularla ilgili şikâyet ve sorgulamalar giderek artmıştır. Akademi ve üniversitelerin örgütlenme biçimini, ders prog

Bir dünya sisteminin kaynağını ve başlangıçtaki işleyişlerini tanımlamak için, mutlak bir kavramı, bir dünya-sistemini ileri sürdüm. Dünya-sistemi sosyal bir sistemdir; sınırları, yapıları, üye grupları, meşruiyet kuralları ve bağdaşıklığı vardır. Hayatı, onu gerilimle bir arada tutan çatışan güçlerden oluşmuştur; her grup onu kendi avantajına sonsuza kadar yeniden kalıplandırmaya çalışınca parça parça olur. Bir organizmanın özelliklerine sahiptir; özelliklerinden bazılarının belli açılardan değiştiği, diğe

Hemen herkes dünyanın bildiğimiz dünya olmadığını, âdeta dünyanın çivisinin çıktığını, kurumların içinin boşaldığını ve geleceğin fazlasıyla belirsizleştiğini söylüyor. Gerçekten nasıl bir dönemden geçiyoruz? Çağımızın önde gelen sosyal bilimcilerinden ImmanuelWallerstein"Ütopistik"te bu soruya, kapitalizmin uzun vadeli eğilimlerinden hareketle yanıt veriyor. Kapitalizmin ötesinde bir ta-rihsel sisteme sancılıbir geçişçağında yaşadığımızıileri sürüyor Dev-letlerin mafyalaşmasını, kitlesel göçleri ve etnik

Immanuel Wallerstein is one of the most important and yet controversial thinkers and activists of our time, writing on a wide range of topics from global economics and international politics to the decline of the United States, antisystemic movements, multiculturalism and the role of religions in modern world since the 1950s. Currently, he is a Senior Research Scholar at Yale University. To Wallerstein, capitalist world-system, which was created over the last ve hundred years, and whose main ideology was l

Immanuel Wallerstein'ın 1950'lerden itibaren başlayan yazı hayatı neredeyse 70 yıla yaklaşmaktadır. Soğuk Savaş yılları sırasında Amerika'daki McCartism üzerine yaptığı master tezi ile başlayan yazı ve düşünce hayatı genişleyerek devam etmiş ve bir süre sonra Batı dışı toplumlara, özellikle Afrika çalışmalarına yönelmiştir. 1970'lerden itibaren kendini son beş asrın dünya tarihindeki gelişmeleri anlamaya adamıştır. 1974'te ilk cildini yayımladığı ve hâlen devam eden en önemli çalışması The Modern World Syst

Komünizmlerin sonu âni, öngörülmeyen dramatik bir olay değil, daha geniş bir sürecin parçasıdır ve bu sürecin esas unsuru, dünya-sistem içindeki ABD hegemonyası döneminin sona ermesidir. 1989, Pax-Americana'nın sonudur. Leninizmin çöküşü hakikatte kapitalist dünya-ekonominin başat kuvvetleri için çok kötü bir haberdir. Kırılan oyuncağın dağılan parçalarını tekrar bir araya toplamak kolay olmayacaktır. Bir tarihsel sistemden diğerine geçiş anlarında, insan iradesi için geniş bir alan vardır ve dolayısıyla ta

Marxın ve Engels´in Manifesto´yu yazmalarından bu yana geçen yüz elliyi aşkın yılda, Marksistlerin "kapitalizm krizi" ile ilişkileri, "Kurt var!" diye bağıran çobanın hikâyesine benzedi. O dev, sarsıcı ve yok edici kriz bir türlü gelmek bilmiyor. Marksistler de her geçici, kısmi krizi beklenen nihai kriz sanmaktan vazgeçmiyorlar. Wallerstein´in "Bildiğimiz Dünyanın Sonu" saptaması, hayata belirlenmiş bir senaryo olarak bakmadığı için bu tür bir "Kurt var!" haykırışı değil: Yirminci yüzyıl sonlarına

Önceki kitapları Liberalizmden Sonra ve Bildiğimiz Dünyanın Sonu´ ndaki düşüncelerini mantıki sonuçlarına dek geliştiriyor Wallerstein. Temel tezi şu: 1945´ten beri dünya sisteminin başı çeken hegemonik gücü olan Amerika Birleşik Devletleri gerilemektedir. 11 Eylül ve sonrasındaki olaylar bunun en son ve en belirgin kanıtıdır. İçinde yaşadığımız dünya sisteminin hızla temel bir değişime doğru gittiğini ve tercih ve seçimlerimize, insan iradesine hiç olmadığı kadar açık hale geldiğini savunan Wallers

Immanuel Wallerstein'ın son derece etkili ve geniş hacimli eseri, Modern Dünya Sistemi, sosyal bilimler alanında bu yüzyılın en büyük eserlerinden biridir. Dünya tarihini yenilikçi bir bakış açısı ile ve panoramik bir manzarayı yorumlarcasma yeniden yazarak okuyucularına sunmuştur. Elinizdeki kitap serinin dördüncü cildidir.Eser onaltıncı yüzyıldan başlayıp yirminci yüzyıla kadar geçen sürede modern dünya sisteminin ortaya çıkışı ve gelişimini anlatıyor. Bu yeni kitap, 1789 fransız devriminden Birinci Dünya

Eğer eşitlikçi ve özgürlükçü bir dünya istiyorsak, bu ideallerin hangi şartlar altında gerçekleştirilebileceğini de kavramak zorundayız. Bunu yapmak için de her şeyden önce dünya-sisteminin doğası ve bugüne kadarki evriminin gözler önüne serilmesi ve hem bugün hem de gelecekte olması muhtemel gelişmelerin çeşitlilik derecesinin ortaya konması gerekir. Böyle bir bilgi güç demektir. Ve bu bilgi benim kendime yükümlülük olarak seçtiğim hedefler çerçevesinde, en fazla, dünya nüfusunun sayıca daha kabarık ve ezi

Eğer eşitlikçi ve özgürlükçü bir dünya istiyorsak, bu ideallerin hangi şartlar altında gerçekleştirilebileceğini de kavramak zorundayız. Bunu yapmak için de her şeyden önce dünya-sisteminin doğası ve bugüne kadarki evriminin gözler önüne serilmesi ve hem bugün hem de gelecekte olması muhtemel gelişmelerin çeşitlilik derecesinin ortaya konması gerekir. Böyle bir bilgi güç demektir. Ve bu bilgi benim kendime yükümlülük olarak seçtiğim hedefler çerçevesinde, en fazla, dünya nüfusunun sayıca daha kabarık ve ezi

Konularındaki yetkinlikleriyle tanıdığımız beş sosyal bilimci, Wallerstein, Collins, Mann, Derluguian ve Calhoun ortak bir kitapla kapitalizmin geleceğini tartışıyorlar. Görüş birliğinde oldukları temel saptamalar olduğu gibi farklılıklar da var. Yazarlar kitabın ortak sunuşunda şöyle ifade ediyorlar: Önümüzdeki yıllar şaşırtıcı sarsıntılara ve çok büyük zorluklara gebe. Bunların kimileri yeni, kimileri çok eski görünecek. Pek çoğu da beraberinde daha önce görülmemiş siyasal ikilemler ve zor seçimler getire

Sosyal bilimlerin tarihi biçimini nasıl önceki toplumsal mücadeleler belirlenmişse, bunların kazanacağı biçimi de gelecekteki toplumsal mücadelelerin sonuçlarını belirleyecektir. Yirmi birinci yüzyıldaki sosyal bilimler hakkında söylenebilecek tek şey, onun entelektüel açıdan heyecan verici, toplumsal açıdan önemli ve su götürmez biçimde çekişmeli bir alan olacağıdır.

Bugün, Nazizm´in geri püskürtülmesinden kırk yıl, sömürgelerin kurtuluş mücadelelerinin büyük dalgasından yirmi yıl sonra, ırkçılık nasıl oluyor da güçlenen bir olgu olarak hâlâ varlık sürdürebiliyor? Günümüz ırkçılığı gücünü nereden alıyor? Sınıf mücadeleleri geri çekilmiş görünürken, milliyetçiliğin bu tırmanışını nasıl açıklayabiliriz? Fransız filozof Etienne Balibar ve Amerikalı tarihçi ve sosyolog Immanuel Wallerstein, verimli bir tartışma içinde bu sorulara yanıt arıyorlar. Her ikisi de ırkçılığı, ge

I. Wallerstein, ülkemizde de geniş yankı bulan Sosyal Bilimleri Açın raporunun mimarı Gulbenkian Komisyonunun başkanlığını yaptı. Sosyal Bilimleri Düşünmemek kitabı, sosyal bilimlerin yaşadığı krizi aşmayı hedefleyen Sosyal Bilimleri Açın çağrısına, 20. yüzyılın en önemli sosyal bilimcilerinden birinin katkısını içeriyor. Yayımlandığından bu yana, eleştirel bir sosyal bilim perspektifini benimseyen üniversite bölümleri ve genel okur nezdinde önemli bir referans kitabı olageldi. I. Wallerstein Sosyal Bilim

"Tarihsel kapitalizm daha ilk bakışta, bazı savunucularının öne sürdüğü gibi ´doğal´ bir sistem olmak şöyle dursun, açıkça saçma bir sistemdir. Daha fazla sermaye üretmek için sermaye üretilmektedir. Kapitalistler ayak değirmeninde daha da hızlı koşmak için gitgide daha hızlı koşan beyaz fareye benziyor. Bu süreç içinde bazı insanlar iyi yaşıyor, ama diğerleri yoksul yaşıyor. Peki, iyi yaşayanlar ne kadar ve nereye kadar iyi yaşayacak? Hepimiz bu tarihsel sistemin moda ettiği haklılığı kendinden menkul iler

Dünya-Sistemleri Analizi okulu 1970lerde hem mevcut sosyal bilim paradigmasına hem de egemen Marksizm anlayışlarına karşı bir protesto hareketi olarak ortaya çıkar. Immanuel Wallerstein, Andre Gunder Frank, Giovanni Arrighi, Samir Amin gibi muhalif sosyal bilimcilerin öncülük ettiği okul, bazı temel öncüllere dayanır: Sanıldığı gibi kapitalist olan tek tek devletler değil, sistemin kendisidir. Tek tek ülkeler, dünya-sistem içinde belirli işlevleri yerine getirir. Uzun dönemli ekonomik, toplumsal ve ideoloji

Bilgilerimizi temel doğrular halini alan kavramlar çevresinde düzenleriz. Sanayinin yükselişi ve burjuvazinin ya da orta sınıfların doğuşu bu tür kavramlardandır. Bunlar bize modern dünyayı açıklamak üzere on dokuzuncu yüzyıl tarih yazını ve toplum bilimi tarafından miras bırakılmıştır. Egemen olan görüş on sekizinci yüzyılın sonunda ve on dokuzuncu yüzyılın başında nitel bir tarihsel değişikliğin olduğudur. Bu hem Büyük Britanyadaki "ilk" sanayi devriminin hem de Fransadaki "örnek" burjuva devriminin gerçe

Immanuel Wallerstein Avrupa Evrenselciliğinde, Batının dünyaya müdahale ederken başvurduğu söylemleri inceler. Tarihte bu tür üç söylemle karşılaşırız: Amerikan Yerlilerini köleleştiren İspanyollar, onların barbar olduklarını, ahlakdışı âdetleri olduğunu savunurlar. Osmanlı İmparatorluğu, Ortadoğu gibi bölgelere nüfuz eden Avrupalılar, bu yüksek medeniyetlerin gelişmeye kapalı olduğunu ileri sürerler. Günümüzde eski Yugoslavyaya, Iraka müdahale eden Batılı güçler ise, buralarda diktatörlükler olduğunu ve i

Yirminci yüzyılın son on yılı, "Komünizmin çöküşü ve Liberalizmin zafer yılları" diye mi anılacak ileride? Immanuel Wallerstein, 1990`larda çökenin Liberalizmin ta kendisi olduğunu iddia ediyor. Fransız Devrimi`nden bu yana soldan sağa "Sosyalizm, Liberalizm, Muhafazakârlık" diye sıralanan üçlü ideolojik sistemin, aslında dünya çapında hâkim ve merkez ideoloji olan Liberalizmin üç görüntüsü olduğunu, bu sistemin "sol" kanadının çöküşüyle, dünya çapında bir bütün olarak meşruiyetini ve geçerliliğini yitirdiğ