İnsanlar neden ötekileştirir veya öteki görür birbirni? Böyle görmenin ontolojik (yaratılıştan gelen) bir temeli var mı acaba? İnanılan 'kutsal kitaplar' bu temayülü ne kadar besliyor ve destekliyor? Bu soruları tersinden sorarsak insanlar, Nazım Hikmet'in deyişiyle ''bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine'' birbirini ötelemeden, itelemeden ve ötekileştirmeden bir arada yaşamayı beceremez mi acaba? Bu sorulara idealizme veya romantizme kaçmadan müspet bir yanıt vermek çok zor, imkansız hatt

Cami onu göterir, minare onu gösterir, kubbe onu gösterir, ?Bilmenin nihai amacı kendini idrak etmektir" manasını temsil eden medrese onu gösterir. Dünya misafirhanesindeki yolculuğu simgeliyen hanlar Onu gösterir, hasılı mazi edalı ve endamlı her munis mimarı eser onu gösterir. Her eser , mimarı tarafından, Allah'a sunulmuş bir kurbandır, bir armağandır. Orada hepimiz maziydik, eskiydik, tarihin içinde kalmış gibiydik. Muhteşem ve mazlum medeniyetimiz ve onun en gözde kurumu olan medrese gibi. Mekanın