İslam tarihinde ilim , kültür ve medeniyetin özdeşleştiği ilk şehirlerden birisi olan Basra , İslami ilimlerin ilk teşekkülünün gerçekleştiği şehirlerin başında gelmektedir. İslam kelamının ilk temsilcisi olan Mutezile'nin doğduğu ve geliştiği Basra , kuruluşundan itibaren itikadi ve fikri ayrışmanın yaşandığı en önemli merkezlerden biri olmuştur. İslam düşüncesinin en etkili ekollerinden olan Mutezile'nin varlık sahasına çıkmasında sosyo-kültürel , politik ve ilmi atmosferden nasıl etkilendiğini , savunduk