Cemal Paşa... Son dönem Devlet-i Aliye'sinin üç kudretli paşasından biri... Kendi tabiriyle Babıali Baskını ile birlikte başlayan bir siyasi kariyerin sahibi... Arap coğrafyasında icraatları ile iz bırakan, gerektiğinde müşfik, gerektiğinde acımasız bir kumandan... Batılı mevkidaşları karşısında taşı gediğine koymakta bonkör, sözünü esirgememe noktasında emsalsiz bir hatip... Doktor Rıza Nur ile Gümülcineli İsmail Hakkı'yı buluşturan suç ortaklığı ne idi? Prens Sabahattin İstanbul Muhafızı Cemal Bey'in elin

23 Ocak 1913... İttihat ve Terakki'nin iktidarını pekiştiren Babıâli Baskını'nın ertesinde, yeni sadrazam, Cemal Paşa'yı başkentin asayişini sağlaması için İstanbul Muhafızı olarak görevlendirir. Cemal Paşa, 1919'da yazdığı anılarını, "memleketin umumi siyasetinde" doğrudan doğruya etkili olmaya başladığı bu andan itibaren başlatmıştır. Hatıralar imparatorluğu yöneten üç büyük paşanın arasındaki hassas dengelere dair ipuçları sunarken, Cemal Paşa'nın baş aktörü olduğu pek çok tarihi olayı ilk ağızdan anla

Cemal Paşa 1872 yılında Midilli'de doğdu. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kurucularındandır. Tam adı Ahmet Cemal'dir. Bir de Mersinli Cemal Paşa vardır. Onunla karıştırılmaması için buna "Büyük Cemal Paşa" derler. 1908 yılında İkinci Meşrutiyet ilan edilince Adana valiliğine atandı. 1913 tarihinde İstanbul Muhafızlığı yaptı. Nafıa (Bayındırlık) ve Bahriye Nazırlığı yaptı. Birinci Dünya Savaşı başlayınca bu görevi ile birlikte 2. Ordu Komutanlığını da yürüttü. Mısır, İngilizlerin eline geçince 4. Ordu Komu

Yakın tarihimiz birçok acıklı olay, elem ve duygu yüklü anılarla doludur. Geriye dönüp şöyle bir göz atıldığında, tarih sahnesinde rol oynamış birçok önemli siyasetçi, devlet adamı, yazar ve sanatçının hatıralarını kaleme aldıkları görülür. İttihat ve Terakkinin önde gelen üç liderinden biri olan Cemal Paşa tarafından yazılan anılar da bu türdendir. Mahmut Şevket Paşa Suikastı, Trablusgarp Savaşları, Balkan felâketi, I. Dünya Savaşına giriş, Kanal Harekâtı, Şerif Hüseyin İsyanı ve Ermeni olayları gibi son d