İlk dönemden itibaren düalist ve materyalist akımlarla karşılaşan Müslümanlar kendi dinî düşüncelerini temellendirmek adına âlemin yapısını ve işleyişini açıklamaya çalıştılar ve bu doğrultuda yeni bir âlem modeli ortaya koydular. İslâm öncesinde çeşitli dinî ve felsefî sistemler tarafından tabii bir açıklama yöntemi olarak kabul gören atom kavramı cevher-i ferd, cüzü lâ yetecezzâ vb. kelimeler adı altında İslâm dünyasına intikal ettirildi ve özellikle kelâmcılar tarafından âlem anlayışının merkezine yerleş