Türk edebiyatı çerçevesinde Esrar-ı Cinayat’la polisiyenin, Bahtiyarlık’la köy romanın ilk örneklerini veren Ahmet Midhat, Müşahedat romanında postmodern anlatıların temel tekniklerinden olan “üstkurmaca”yı kullanmıştır. Çünkü, bu romanda yazar, gazeteci, feylesof... Ahmet Midhat romanın kahramanlarından biri olarak karşımızdadır. Tıpkı çağdaşı kimi Batılı yazarların yaptığı gibi! Ahmet Midhat, bir bahar sabahı, Beykoz’dan Körpü’ye (Eminönü) gelirken vapurda biri yaşlı ikisi genç üç Ermeni kadına denk gelir

Yanlış batılılaşma meselesi Tanzimat'tan günümüze dek uzanan tartışmalardan birisidir. Bu kitap, bu tartışmaların belki de ilk ürünü olarak yazılmıştır. Ahmet Mithat Efendi, bu meseleye hem eğlenceli bir üslupla dâhil oluyor, hem de romanın içinde bizzat kendini hissettirerek mesele hakkında görüşlerini dile getiriyor. Genel olarak Râkım Efendi etrafında gelişen olaylar, Felâtun Bey'in tavırlarıyla eğlenceli bir hal alıyor; Yozefino gibi karakterlerle de Ahmet Mithat, meseleye dair görüşlerine kanıt oluştur

...Bu hayaller içinde neler yoktu, neler? Ulviye Hanım için asıl merak edilecek nokta, Dürdâne Hanım'ın böyIe bir delikanlı ile konuşup konuşmaması değildi. Bu sevdiği genç kimdi? Asıl öğrenmek istediği oydu... Kendi kendisine diyordu ki: Eğlencenin zeminini hazırladık. Şimdi de şu Dürdâne'nin bu sevdiği kim? Aralarında münasebet derecesi ne? Bunu güzelce öğrenmeli ki, işleri ona göre tertip edip eğlenebilelim. İhtimâl, âşıkla ben ahbap olurum; erkek kıyafetinde kendi kendimi bile fark edemiyorum. Bunda t

Galata'nın en kalabalık zamanı Cumartesi akşamından başlayıp, Pazar akşamının saat 11-12'ye kadar sürdüğü zamandır, zira Islam olsun, Hıristiyan olsun, Yahudi olsun, Galata'da akillerin yüzde doksanı gerek doğrudan doğruya, gerekse dolayısıyla gümrüklerle, Avrupalı'larla ilgili işlerle uğraşan kimselerdir ve büyük tüccarın Pazar tatilleri herkes için olduğu gibi bunların da zaruri bir tatil günü olur. Doğrusu mevsim, karnaval mevsimi değildir; sonbaharın ilk ayı Eylül'ün içindeyiz ama Galata'nın ka rnavala