19. yüzyılın önde gelen Hindu düşünür ve din adamlarından Swami Dayananda Saraswati'nin Kuran ayetlerini değerlendirdiği risalesi, İslam öğretisine Batı'dan değil Doğu'dan, modernist bakış açısından değil gelenekçi ve dindar bir perspektiften yöneltilmiş çarpıcı bir eleştiridir. Sevan Nişanyan'ın notları metinde önemli noktaların altını çiziyor, Can Başkent üçüncü bir sesle tartışmayı derinleştiriyor. İslam ve Kuran öğretisinin teorik temellerini sorgulayanlar için vazgeçilmez bir kitap.

İslami söylemin kamu alanını artan bir cüretle istila etmesi üzerine yazarımız tavır alma gereği duyar. Kıyamet kopar. Nişanyan halkın dini duygularını aşağılamaktan hüküm giyer. Bunun üzerine, bir yandan ifade özgürlüğünün sınırları üzerine çok yönlü bir tartışma sürerken, bir yandan da İslam dininin tarihi, toplumsal, kültürel temelleri üzerine bugüne dek eşine ender tanık olduğumuz derinlikte bir araştırma ve sorgulama çalışması başlar. "Başkalarına hiç yakışmayan Nişanyan'a neden yakışıyor? Soru bu. Ce

Sevan Nişanyan'ın on bir yıldır üzerinde çalıştığı Türkiye Yer Adları Sözlüğü, en küçük yerleşim birimleri, hatta artık kimsenin yaşamadığı ve yeri net olarak bilinmeyenler de dâhil olmak üzere ülke içindeki tüm yerlerin adlarının izini sürüyor. Bu kent, ilçe, köy, mahalle ve mezraların adlarının anlamını ve kökenini araştıran Nişanyan'ın çalışması, 20. yüzyıl başında ve günümüzdeki etnik yapılar hakkında da bilgiler içerdiği gibi tüm bu yerleşim birimlerinin koordinatlarına da yer vermiştir. Türkiye Yer A

Nişanyan Sözlük, çağdaş Türkçe kelime hazinesinin kökenlerine ilişkin en kapsamlı ve en güvenilir bilimsel kaynaktır. Sözlerin Soyağacı adıyla ilk kez 2002'de basılmış, genişletilen ve gözden geçirilen basımları 2004 ve 2009'da gerçekleştirilmişti. Elinizdeki yeni basım, bir kısmı son derece güç koşullar altında gerçekleştirilen altı yıllık yoğun bir çalışmanın ürünüdür. Yeni basımın en önemli özelliği, tarihî metinlerden derlenen 22.000'i aşkın metin örneğidir. Her sözcüğün Türkçede tespit edilebilen en e

Aslanlı Yol, Sevan Nişanyan'ın belki de en kişisel kitabı. Nişanyan Sözlük'le Türk dilinin tarihî köklerini titiz bir araştırmayla ortaya çıkaran, Yanlış Cumhuriyet'le Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu mitlerini sorgulayan Nişanyan, aynı zamanda Şirince köyünde kurduğu ütopya dünyası ile tanınıyor. Nişanyan'ı, bizzat kendisinden dinlemenin en güzel taraflarından birisi de anlatılan olayların, ruhsal çatışmaların ve kişisel sıkıntıların samimi bir havaya, tabiri caizse bir roman akıcılığına sahip olmasında yat

Sevan Nişanyan yıllardan beri bize aktarılagelen bilgileri tartışmaya açıyor, bunu da samimiyetle, inanarak ve belgeleriyle gerçekleştiriyor Yanlış Cumhuriyet'te. Cumhuriyetin "kurucu zihniyetinin" demokrasi ve hukuk anlayışının, dönemin reformlarının, 6 Ok'un, Milli Mücadele'nin perde arkası ilişkilerinin, kısacası 1919-1938 "Kemalist" dönemin, "sistem"le oldukça zıt bir okumasını yapıyor; kışkırtıyor, şaşırtıyor, zihin açıyor. Demokratik bir ülkede elzem olan "dokunulmaz"/"kült" kişi, kurum ve uygulamala

14 Temmuz 2017 öğleden sonra saat 17.00 gibi bir tweet düştü timeline'ımıza: "Kus uçtu. Darısı geride kalan seksen milyonun basına." Sevan Nişanyan bir önceki kitabında detaylarını anlattığı, üç yıllığına girdiği ama absürt denebilecek gerekçelerle on yedi yıla kadar çıkan hapis cezalarını tamamlamayı reddetmiş, fırsatını yaratıp Samos Adası'na gitmişti. Nişanyan Külliyatı'nın dokuzuncu, Toplu Makaleler serisinin dördüncü kitabı Sürgün Yazıları, Sevan Nişanyan'ın Samos Adası'nda kaleme aldığı son iki küs

"Devletin ve toplumun tabularına karşı açtığım tek kişilik savaş, Şirince'deki yapılarımın "yasadışı" inşa edilmiş olması bahane edilerek cezalandırıldı. 4 Aralık 2013'te, iki yıllık bir cezayı çekmek üzere hapse girmem kesinleşti. Daha sonra gelen cezalarla o süre 16 yıl 8 aya kadar çıktı. 2 Ocak 2014'te Torbalı Açık Cezaevinde başlayan hapis maceram, Buca Kapalı, Şakran Kapalı, Yenipazar Kapalı, Söke Açık, Söke Kapalı, Menemen Kapalı ve Foça Açık Cezaevlerinin ardından, üç buçuk yıl sonra, 14 Temmuz 2017'

"Kelimebaz'ın ana fikri iki kelimeyle nedir diye sorarsanız "Dil değişir" derim. Kelimeler de değişir. Anlam değişir, nüans kayar, yeni deyimler türer, telaffuz bozulur, kelime ölür, gene dirilir." Sevan Nişanyan'ın tiryakilik yaratan "Kelimebaz" köşe yazıları sansürsüz ve tekmili birden elinizin altında. Konuştuğumuz dilin sözcüklerini mercek altına alırken Nişanyan geniş çaplı bir kültür eleştirisine girişiyor; yakın tarihi, güncel siyaseti, dini, milliyetçiligi didik didik ediyor. Okurunu Yunancadan, L

Dil ustası Sevan Nişanyan, 2002'de ilk yayımlandığında satış rekorları kıran, on binlere etimolojiyi sevdiren Elifin Öküzü'nü yıllar sonra eleştirel bir gözle yeniden ele alıyor. Yüz yirmiye yakın ciddi yanlışını yakalıyor. Yanlışları sessizce düzeltip geçmek yerine altını çizmeyi, notlarla tartışmayı seçiyor. Bilgiyi hazır bir meyve değil keyifli bir öğrenme süreci olarak gören okurun, bu "iki ağızlı" söylemi heyecanla izleyeceğine kuşku yok.

Memleket olarak pek rağbet etmediğimiz bir tür otobiyografi. Mühim isimler hakkında yazılan biyografilere aşinayız daha çok. Otobiyografi, doğası gereği yüzleşmeyi ve kendine karşı acımasızca dürüst olmayı dayatıyor. Sevan Nişanyan'da bu ikisi de var. Bütün eserlerinde ezberlerle, tarihle, dille, yerleşik turizm algısıyla ve daha nice şeyle cesaretle yüzleşen Nişanyan kendini kayırmıyor. Çocukluğu, Robert günleri, Amerika'daki solculuk zamanları, gencecik yaşta yaptığı ve çok ses getiren Karl Marx tercümesi

Kullandığımız her kelimede, adeta arkeolojik katmanlar gibi, dünya tarihinin izleri var... Kelimebaz dilden başlayıp tarihe, güncel siyasete, dine, dil milliyetçiliğinin eleştirisine uzanan, havai fişek gösterisi gibi bir seçki. Gazetede yayımlandığı günlerde tiryakilerinin dört gözle beklediği, iki ciltlik edisyonunu bulamayanların kitapçı kapısı aşındırdığı ?hakiki manasıyla ?efsanevi"? dil yazıları şimdi tek ciltte. ?Komşunun kızına platonik duygular beslemem caiz midir?.." ?Kayı boyunun adı da Eski

"Sevan Nişanyan tarihi" için bir ilk metin, erken kaynak. 1000'i aşkın sözcüğün birbiriyle olan ilişkisini çok akıcı bir dille anlatıyor Nişanyan. Adı üstüne, bir sürprizler kitabı bu. Sürpriz içinde sürprizler üstelik. Kullandığımız sözcüklerin inanılmaz bir tarihi var. Türk dilinin bilinen geçmişi 1300 yıllık. Oysa bugün kullandığımız bazı kelimelerin kökeni daha binlerce yıl öncesine dayanıyor. Üvendire ve evlek gibi iki kadim Anadolu sözcüğüne 2800 yıl önce yaşamış olan Homeros'un destanlarında rastl

Bu çıkmazı aşmak için, bir zihin devrimine gerek vardır. Türkiyede çağdaş ve özgürlükçü düşünce, kendisini yetmiş vrya seksen yıldan beri cenderesine alan ipoteği atmalı, Türk modernleşmesinin tarihi, eleştirel bir gözle yeniden değerlendirilmelidir. Ancak bu kambur atıldıktan sonradır ki, Kemal Atatürk adındaki parıltılı ve trajik insan, gerçek boyutlarında ele alınabilir; Türkiye gibi toplumlarda yüzyılda bir yetişen bu büyük kabiliyet, olağanüstü ihtirasları ve olağanüstü hatalarıyla, tarihte ait olduğ

?En kabullenmiş düşünceleri sorgulamak gerektiğini Sevan'dan öğrendiğimi söyleyebilirim. Daha önce de biliyordum tabii ama teorik bir bilgiydi! Gene de bir iki defa savunduğu bir sava güçlü bir argümanla karşı çıktığımı anımsıyorum. Cevabı sadece bir ?hımmm" oldu ve tartışma orada noktalandı! İşte Sevan! Gün 24 saat. Çok fazla! Kendimize bir başka eğlence bulduk: Türkçe erkek adları listesi! Bir iki hafta uğraştık. Unuttuğumuz ad kaldığını sanmıyorum! Oradan doğal olarak Arapçaya geçtik. KTB kalıbından kit

Düşünce dünyamızın özgün ismi Sevan Nişanyan, okurlarının karşısına bu kez anılarından oluşan Aslanlı Yol ile çıkıyor. Yanlış Cumhuriyet'te Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu mitlerini sorgulayan, Sözlerin Soyağacı'nda Türk dilinin tarihi köklerini titiz bir araştırmayla ortaya çıkaran, Küçük Oteller Kitabı'yla Türk turizmine yeni bir ufuk kazandıran Nişanyan, aynı zamanda Ege'nin Şirince köyünde kurduğu ütopya dünyası ile tanınıyor. Nişanyan'ın anıları bizi Amerika'daki solculuk günlerinden Kafkasya'daki sav

Günümüzün dikkat çekici düşünce adamlarından Sevan Nişanyan, İzmir'in Şirince köyünde giriştiği turizm faaliyetlerinin hikâyesini anlatıyor bu kez. Devlet kurumlarıyla çetin ve zorlu kapışmaları göze alan bir hikâye... Defalarca engellenmeye çalışılan bu faaliyetin serüveni, Sevan Nişanyan'ın kendine özgü anlatımıyla, kimi zaman gülünç kimi zaman düşündürücü bir anlatı tadını taşıyor..

Türkiye'de cumhuriyet döneminde bürokratik kararla adı değiştirilen on beş bin civarındaki yerleşim biriminin eksiksiz -veya eksiksize yakın- bir envanteri bugüne kadar çıkarılmamıştır. Adını Unutan Ülke bu önemli hizmeti yerine getirirken, değiştirilen adların birçoğunun Türkçe, Kürtçe, Ermenice, Yunanca, Arapça, Süryanice, Zazaca, Gürcüce, Lazca, Bulgarca ve diğer dillerdeki anlamını ve geçmişini ortaya çıkarmayı amaçlıyor. Sevan Nişanyan, Everest Yayınları'ndan çıkan Sözlerin Soyağacı: Çağdaş Türkçenin E

Sözlerin Soyağacı, çağdaş Türkçenin etimolojisi konusunda bugüne kadar yapılmış en kapsamlı ve sistematik çalışmadır. Günümüz Türkçesinde kullanılan 13.000'den fazla kelimenin kökeni titizlikle araştırılmış ve tutarlı bir leksikolojik anlayışla okura sunulmuştur. Her kelimenin Türkçe metinlerde kayda geçtiği en erken tarih, yıl veya yüzyıl olarak belgelenmiştir. Yabancı dillerden alınmış olan kelimelerin o dildeki kökleri en eski yazılı kaynaklara dek izlenmiştir. Yüzlerce kelimeye ilişkin yaygın yanlış ina

Küçük Oteller kitabı yazarı Sevan ve Müjde Nişanyan nın yeni gezi kitabı "Ankara nın Doğusundaki Türkiye" Doğu ve Güneydoğu Anadolu Türkiye yi gezmek isteyenler için eşsiz bir rehber. Kapadokya dan başlayarak Çukurova ya, Urfa ya, Kars a ve Artvin e uzanan kitap 7 bölümden oluşuyor. Her bölümün başına o bölgenin nasıl ve ne zaman gezileceğine ilişkin kısa bilgiler ekleyen Sevan ve Müjde Nişanyan, rehberlerinde gezdikleri yerlerin tarihine, sosyal ve etnik oluşumlarına da yer veriyorlar. Doğu nun gözalıcı