Siyasetçilerle yazarlar, Şark Meselesi'nin, Devlet-i Aliyye ile bazı Avrupa devletleri arasında Devlet-i Aliyye'nin yönetimindeki topraklar üzerinde süregelen mücadeleden ibaret olduğu konusunda görüş birliği içerisindedirler. Bir başka söyleyişle, bu mesele, doğrudan Devlet-i Aliyye'nin Avrupa'daki varlığıyla ilgilidir. Doğulu ve Batılı diğer bazı yazarlar ise, Şark Meselesi'nin, İslam ile Hıristiyanlık arasında var olan kesintisiz mücadele olduğunu söylemişlerdir. Buna göre, Şark Meselesi, İslam'ı esas a