Son dönem Osmanlı aydınları İslami ilimlerin metot ve içeriğinin yeniden sorgulanması
sürecini başlatmışlar ve İslam'ın yeniden yorumlanması yönünde çeşitli yaklaşımlar sergilemişlerdir.
Başta Kelâm olmak üzere İslam düşüncesi ve diğer İslami ilimlerde yenilik arayışları İslam âlimlerinin
gündeme hızla girmiştir. Kelam, İslam'a yöneltilen her türlü saldırıyı bertaraf edebilmek ve çağdaş
insanın itikadî sorunlarına cevap verebilmek için yeni felsefeden ve onun metotlarından faydalanma
yoluna gitmiştir. İslam'ın inanç ilkelerini anlama ve savunma konumdaki Kelam, teşekkül ettiği
dönemdeki ilim ve felsefe anlayışı ile yetinmeyerek yeni bir ilim ve felsefe anlayışına kapı aralamıştır.
Günümüz dünyasında tartışılan din-devlet ilişkileri, sekülerizm, insan hakları, kadın sorunu, ırkçılık,
yabancılaşma, uluslararası güven bunalımı, sömürgecilik, açlık, inanç ve düşünce hürriyeti gibi pek çok
konu Kelamın konularına dâhil edilmiştir. Yine ibadetlerin hikmetleri, psikolojik ve ahlaki boyutları da
Kelamın konularına dâhil edilmiştir. Kelam kitaplarının günün ihtiyaçlarına göre yeniden
yazılmasının gerekliliğini savunanlardan birisi Konyalı Mehmed Vehbi Efendidir (1949). O, eserinin

girişinde günümüzün Kelam eserlerinde olması gereken özelliklerden bahsederken bu eserlerin
hacimlerinin küçük, birbirinden oldukça farklı konuları açıklayıcı, karşıt görüş sahiplerinin görüşlerine
cevaplar içeren ve onları susturan eserler olmasını istemiştir.