Son dönemlerin aktüel siyaset konuları arasına giren "Partili Cumhurbaşkanı" kavramı ve "Tarafsız Cumhurbaşkanı" tartışmalarının geçmişi Cumhuriyetin kuruluş yıllarına kadar uzanmaktadır. İlk Cumhurbaşkanlarımız Atatürk ve İnönü - her ne kadar bir genel başkan vekili tayin etmişlerse de - aynı zamanda CHP'nin Genel Başkanlığını da üstlenmişlerdi. Tek parti devrinde genel olarak olağan görülen bu uygulama, 1923-1950 yılları arasında kurulan muhalefet partilerinin başlıcaları olan TCF, SCF ve DP dönemlerinde zaman zaman sertleşen tartışmalara yol açmıştır. Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında konuya ilişkin yapılan değerlendirmeler ve eleştiriler ışığında partilerin "Parti Başkanlığı - Devlet Başkanlığı" birleşmesine karşı olan tutumları irdelenmiş, Türkiye'de demokratikleşme sürecinin en az incelenen yönlerinden birisi olan "Partili Cumhurbaşkanı - Tarafsız Cumhurbaşkanı" tartışmalarının tarihsel perspektifini ortaya koymak amaçlanmıştır.