Bir toplumda tarih bilinci yoksa o toplumun olayları sağlıklı bir şekilde değerlendirmesi mümkün olmadığı gibi, o toplum, geleceğini belirlemede de etkili olamaz. Tarih bilinci olan birey ve toplumlar, olayları sonuçları ile değil, nedenleriyle değerlendirirler. Bireyi özgürleşmiş, sivil toplumu gelişmiş ve toplumu örgütlenmiş ülkelerde, insanlar tarihi hamak olarak değil, sıçrama tahtası olarak kullanırlar.
Tarih bilinci, insanı güncel olandan çıkartır ufku geniş bir alana taşır. Aynı zamanda yaşadığı sürece bir sorumluluk yükler. Bizler toplum olarak, tarih bilincinden yoksun ve sorumluluktan kaçan; kurtarıcı bekleyen bir milletiz.
İnsanlık tarihini yönlendiren ve değiştiren ana faktör esas itibariyle bilgidir; bilgideki ilerlemedir. İnsan, dolayısıyla toplumlar, davranışlarını ve stratejilerini sahip oldukları bilgiye göre ayarlarlar. Yaşadıkları dünya ve diğer insanlarla ilişkileri, doğa, insan ve toplum hakkında ne biliyorlarsa gelişmişlik seviyesi de ona bağlıdır.
İfade Edemediklerimiz ve Unutumadıklarımız, Bireyi Yetişmeyen Toplum, Darbeler ve Faili Meçhul Cinayetler, Kendini Hukukun Üstünde Görenler, Tarih Bilincinden Yoksun Bir Toplum, Yolsuzluk ve Yoksulluk Neden Önlenemiyor? gibi birçok başlık altında Türkiye`nin içinde bulunduğu yakın dönemi ve toplumumuzu değerlendirdiği yazılarıyla Mehmet Tıraş bu kitabında, gündemdeki birçok soruya da cevap aramaya çalışıyor.