Attilâ, Cengiz Han, Timur ... Bu adları herkes bilir. Batı vakanüvisleri ile Çin ve İran vakanüvisleri hikâyeleri, bunları halka kadar yaymıştır. Bunlar, medeni tarih ortasında birdenbire çıkarak bir kaç senede Roma âlemini, İran ve Çin dünyasını bir harabe yığını haline getirirler. Gelişleri, kendilerinin harekete geçiren sebepler, ortadan kayboluşları o kadar izah edilemez görünür ki, müspet tarih bile, onları, eski medeniyetlere ceza olarak gönderilmiş Allah'ın musibetleri telâkki eden eski müelliflerin bu hükmünü kabul etmekten uzak değildir.