Avrupa Birliği'nin federal bir oluşuma yöneldiği sonucunun yer aldığı yüksek lisans tezimi Kasım 1996'da tamamlamıştım. Aradan geçen yıllar boyunca Avrupa bütünleşme sürecinin geçirdiği aşamaların bu sonucu doğrular şekilde geliştiğini gözlemledim. Uluslararası örgütler hukuku bağlamında benzersiz bir konumda bulunan Avrupa Birliği'nin günümüzde geldiği aşama kadar, bütünleşme sürecinin başlangıcından itibaren hangi evrelerden geçerek bu aşamaya geldiğinin incelenmesi de önem taşımaktadır. Böyle bir inceleme, günümüzdeki durumun daha iyi anlaşılabilmesi ve değerlendirilebilmesi için de gerekli görünmektedir. Bu düşünceyi hareket noktası olarak alan çalışmamın ilk üç bölümü yüksek lisans tezime dayanmaktadır. 1996 yılından sonra gerçekleştirilen üç kurucu antlaşma yeni çalışmamın kapsamında yer almaktadır.

Avrupa Birliği'nin Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu olarak Paris Antlaşması ile başlayan serüveninin Lizbon Antlaşması ile anayasal dönüm noktasına nasıl geldiğini anlamak isteyen okurlar için, geçmişle günümüz bakış açısının buluştuğu bu çalışmanın yararlı olmasını dilerim.