Nutuk, Kurtuluş Savaşı ile Türkiye Cumhuriyeti'nin kurtuluşun gerçek öyküsüdür. Mustafa kemal, Nutuk'ta büyük Türk devriminin öyküsünü, 19 mayıs1919' da Samsun'a çıkmasından başlayarak kurtuluş savaşımızı cumhuriyetin kurtuluşunu ve 1927 yılına değin gelişen tüm olayları, ilk ağızdan, belgelere dayanarak anlatmıştır.
Nutuk'ta; parçalanmış, çökmüş, yarı sömürgeleşerek bağımsızlığını yitirmiş bir devletin yıkıntıları arasından, halkın öz gücüne dayanarak bağımsız, Ulusçu, halkçı bir devletin nasıl kurulduğunu dile getirilir.

Nutuk, yeni Türkiye'nin kuruluşunu anlatan tarihsel bir belge olmasının yanında, ulusal bağımsızlık mücadelesi verenlerin vazgeçilmez öğreti kitabıdır. Benzer koşullar içinde bulunan ulusların eylem kılavuzudur.

Mustafa kemal, Nutuk'un son bölümünde cumhuriyet ve bağımsızlığı koruma görevini gençlere vererek onlara ne denli güvendiğini göstermiştir.

Aynı zamanda Türk söylev sanatının doruklarından olan nutuk, gençler için kısaltılıp yalınlaştırılırken -olabildiğince- biçem ve anlatım özellikleri korunmaya çalışılmıştır.