Pequod adlı bir balina gemisinin son yolculuğunu, balinaların nasıl
avlandıklarını, geminin sonunda nasıl battığını anlatan Moby Dick, ilk
bakışta denizlerde geçen bir serüven romanı sayılabilir. Ne var ki insan
Moby Dicki okudukça, okuduklarını düşündükçe, kitabın derinliğini, gerçek
anlamını sezmeye başlar. Bu derinliği, bu gerçek anlamı sezmeyenler
ise, balina avıyla ilgili, heyecanlı bir öykü olarak, gene de Moby Dickin
pekâlâ keyfini çıkarabilirler.
Zaman zaman çıkardığı o garip seslere burnundan konuşma dersiniz,
balinayı horlamış olursunuz. Hem balinanın söyleyecek nesi olabilir? Ben,
derinliği olan hiçbir varlık görmedim ki, bu dünyaya söyleyecek söz kekelemek
zorunda kalır, olsa olsa. Ne mutlu ona ki, dünya duyuverir sesini.
Melvillenin sesini geç de olsa duymuştur dünya: Düzyazı biçiminde yazdığı
bu şiirde, ironi, mitoloji ve gerçekçiliğin iç içe geçtiği bu romanında, denizi,
gemicileri, balinaları ve tabii bu arada tutkuların tutsağı olan insan ruhunu
anlatıyor.