Varlığın, yaratılışın ve özellikle dünya hayatının iki şah damarı olarak, plan ve program manasına gelen kader de; özgürce tercih yapmak ve birşeyleri özgürce seçmek demek olan irade de gözle görülebilecek derecede vardırlar ve gerçektirler. Kitapta bu açık iki realitenin onlarca delili zikredilecektir. Peki, ne kadar kader ve ne kadar irade? Diye sorulursa, bu kitabın iskeletini oluşturan Kader Risalesinşn müellifi Bediüzzamanın cevabı şudur:

bu iki hakikatin varlığı açık ve katidir. Hatta zaruri olarak onları gözlemliyoruz. Fakat kişiden kişiye, işten işe, zamandan zamana bu iki çarkın sınırları ve alanları değişiyor. Onun için insan bunların sınır ve alanlarını ancak vicdan ve haliyle (hissiyatıyla) anlayabilir.

Bu kitap, bunun gibi anlaşılmayan veya yanlış anlaşılan yüzden fazla meseleyi Kuran, Hadis ve Risale-i Nur mantığı çerçevesinde, ilmi ve ontolojik tahlillerle çözümlüyor.