"...ben orda çalışırken sigortam yoktu. Maaşımız da bizim emeğimizin karşılığı değildi. Hep bundan üzülüyorduk. Tozlu bir ortamdı. Çok toz oluyordu. Havasız bir ortamdı. Hamile olduğum için hiçbir katkı almadım, artı ordan çıkartıldım. Biliyorsunuz iş yerleri sık sık eleman değiştirir. Çok uzun süreli çalıştırmazlar. Kapıda bir sürü insan vardır. Yeni yeni insanlar alırlar. Çok uzun kıdem yapmazlar."

Çoğu henüz çocukken çalışmaya başlamış 213 kadın işçinin kayıtdışı çalışma deneyimleri... Merdivenaltı ter atölyelerinde tekstil ve konfeksiyon işi yapan, gıda sektöründe ya da hizmet işlerinde yer yer günde 12 saat yemeğe bile çıkamayan, işyeri müfettişleri geldiğinde yük asansörüne kapatılarak denetimden kaçırılan ve asgari ücretten daha azıyla yetinen kadınlar için çalışmanın anlamı nedir? Bu kadınlar işyerlerinde hangi güçlüklerle başa çıkmakta, çocukları ve aileleriyle ilişkilerini nasıl düzenlemekte, sağlık sorunlarını nasıl çözümlemekte, yaşamdan ve gelecekten neler ummaktadır?

Beş ilde sürdürülen niteliksel alan araştırması esnek çalışma kavramının görece düşük vasıflı, örgütsüz ve güvencesiz kadınlar için ne ifade ettiğini anlamayı ve aktarmayı amaçlamıştır. Yoksulluk, yoksunluk, sağlıksızlık, şiddet ve taciz: Çalışmanın kadınları güçlendirdiği varsayımı bu çalışma koşulları karşısında geçerliliğini korumakta mıdır? Emeğin bu şekilde sömürülmesine dayanan bir ekonomik büyüme anlayışı insani midir ve sürdürülebilir mi?

Belkıs Kümbetoğlu / İnci User / Aylin Akpınar