Forum



Prof. Dr. Ali Güzel

Prof. Dr. Ali Nazım SÖZER

Prof. Dr. Ali Rıza OKUR

Prof. Dr. Can TUNCAY

Prof. Dr. Devrim ULUCAN

Prof. Dr. Fazıl SAĞLAM

Prof. Dr. Fevzi DEMİR

Prof. Dr. Fevzi ŞAHLANAN

Prof. Dr. Gülsevil ALPAGUT

Prof. Dr. Levent AKIN

Prof. Dr. Melda SUR

Prof. Dr. Metin KUTAL

Prof. Dr. Müjdat ŞAKAR

Prof. Dr. Nurşan CANİKLİOĞLU

Prof. Dr. Öner EYRENCİ

Prof. Dr. Polat SOYER

Prof. Dr. Sarper SÜZEK

Prof. Dr. Talat CANBOLAT

Prof. Dr. Toker DERELİ

Prof. Dr. Ünal NARMANLIOĞLU

Doç. Dr. Ayşe Gül KÖKKILIÇ

Doç. Dr. Kübra DOĞAN YENİSEY

Doç. Dr. Mustafa ALP

Doç. Dr. Süleyman BAŞTERİZ

Yrd. Doç. Dr. Engin ÜNSAL

Yrd. Doç. Dr. Gaye BAYCIK

Yrd. Doç. Dr. Gaye Burcu YILDIZ

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali ŞUĞLE

Yrd. Doç. Dr. Seçkin NAZLI

Av. Dr. Murat ÖZVERİ

Av. Abdi PESOK

Av. Bekir UZUN

Av. Püren KUNT

Av. Uğur OZAN





İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ V
İÇİNDEKİLER IX
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU AKADEMİK FORUMU 1

I. OTURUM
ANAYASA HUKUKU PERSPEKTİFİ İLE
İŞ HUKUKUNUN BAZI SORUNLA¬RINA BAKIŞ
Prof. Dr. Fazıl SAĞLAM

Giriş 9
I. Yorum Sorunu 9
II. Gerçekleşmesi Devletin Olumlu Bir Edimine Hakların Bağlı Sosyal Sınırlılığı Sorunu 12
III. Sosyal Eşitlikle İlgili Sorunlar 13
1) Kadın Erkek Eşitliği Açısından 13
2) Eşitlik Açısından Özel Olarak Korunması Gerekenler 14
IV. Çalışmayla İlgili Hak ve Özgürlüklerde Sorunlar 15
A. Demokratik Temsil Eksikliği ve Çalışanların Hakları 15
B. Çalışma Hakkı İle İlgili Sorunlar 15
1) İş Güvencesi Sorunu 15
2) İşe İade Yerine 4-8 aylık Tazminat ve Boşta Geçen Sürelerin Yalnızca 4 Ayla Sınırlı Olarak Ödenmesi 17
3) İşe İade ve Anayasa Şikâyeti 18
4) Asıl İşveren Alt İşveren İlişkisinden Kaynaklanan Sorunlar 19
IV. Sendikal Haklarla İlgili Anayasal Sorunlar 21
A. Sendika Hakkı Açısından 21
1) Sendikal Tazminatın Yeni Yasada İş Güvencesi Kapsamındaki İşçilerle Sınırlı Tutulması 21
a) Hukuk Devleti ile Bağlantılı Olarak Eşitlik İlkesi ve Ayırımcılık Yasağı Açısından 21
b) Sosyal Devletle Bağlantılı Olarak Sendika Özgürlüğü Açısından 22
2) 4688 Sayılı Yasanın 15/1g Bendi ile İlgili AYM Kararı 23
B. Toplu İş Sözleşmesi Hakkı Açısından 24
C. Grev Hakkı Açısından 25
GENEL GÖRÜŞME I 28

II. OTURUM
TÜRK BORÇLAR KANUNUNUN
GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN HÜKÜM¬LERİ
VE İŞ HUKUKU AÇISINDAN ÖNEMİ
Doç. Dr. Kübra DOĞAN YENİSEY

I. Giriş 78
II. Tarihsel Süreçte Bireysel İş Hukukunun Yasal Gelişimi 80
III. Genel Olarak İş Kanunlarının Yapısı 81
IV. İş İlişkisinin Kurulması ve Genel Hizmet Sözleşmesi 82
1. İş sözleşmesinin tanımı 82
2. İş sözleşmesinin kuruluş esasları 82
V. İş Sözleşmesinden Doğan Hak ve Borçlar ve Genel Hizmet Sözleşmesine İlişkin Düzenlemeler 83
1. İşçinin borçları 84
a) Bizzat iş görme ve özen borcu 84
b) İtaat borcu 86
c) Sadakat borcu 86
d) Rekabet etmeme borcu (Rekabet yasağı sözleşmeleri) 88
2. İşverenin borçları 89
a) Ücret borcu ve ücret türleri 89
b) Gözetme borcu 92
c) İşverenin diğer borçları: Giderlerin ödenmesi 94
VI. İş Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Genel Hizmet Sözleşmesine İlişkin Düzenlemeler 95
1. İş sözleşmesinin fesih dışı sona erme halleri 95
a) Ölüm ve Ölüm Tazminatı 95
b) Belirli süreli sözleşmede sürenin dolması 97
c) Geçersizlik 98
2. Süreli fesih hakkı 99
3. Derhal, haklı nedenle fesih 100
a) Haklı nedenle fesihte şekil 101
b) Haksız feshin hukuki sonuçları 102
aa) Genel olarak 102
bb) Belirli süreli iş sözleşmesinde işverenin haksız feshi 103
cc) Haksız fesih tazminatı 103
dd) İşçinin haksız feshi 107
VII. Değerlendirme 109
YORUM: Prof. Dr. Gülsevil ALPAGUT 111
GENEL GÖRÜŞME II 118

III. OTURUM
4857 SAYILI İŞ KANUNUNUN İŞ SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ VE
İŞİN DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Prof. Dr. Öner EYRENCİ

I. Yeni Sözleşme Türleri 150
a) Belirli süreli iş sözleşmeleri 150
b) Kısmi Süreli Sözleşmeler 153
c) Çağrı Üzerine Çalışma 155
II. İşin Düzenlenmesine İlişkin Hükümler 156
a) Çalışma Süreleri İlgili Düzenlemeler 156
b) Esnek Çalışma Türleri 159
aa) Denkleştirme Süreleri 160
bb) Kayan iş süreleri (gleitende Arbeitszeit) 164
cc) Kısa Çalışma 166
dd) Telafi Çalışması 169
c) Fazla Saatlerle Çalışma 174
d) Yıllık Ücretli İzin 182
III. Sonuç Yerine 184
YORUM: Prof. Dr Devrim ULUCAN 186
GENEL GÖRÜŞME III 191

IV. OTURUM
İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE SONUÇLARI
(ELEŞTİREL BİR YAKLAŞIM)
Prof. Dr. Ali GÜZEL

I. GİRİŞ: MUTLAK İRADE ÖZGÜRLÜĞÜNDEN İŞ GÜVENCESİ SİSTEMİNE 236
II. İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESİH BİLDİRİMİ DIŞINDA SONA ERDİREN HALLER 238
1.Borçlar Hukuku İlkelerinden İş Hukukunun İşçiyi Koruma (İşçiye Güvence Sağlama) İlkesine 238
2. Tarafların Anlaşması (İkale- Bozma veya Sona Erdirme Sözleşmesi) 239
a) Klasik anlamda ikale 239
b) Sona erdirme sözleşmesi ve İş Hukukunun işçiyi koruma ilkesi 240
c) Sona erdirme sözleşmesinin iş güvencesine ilişkin hükümleri etkisiz kılma ve işçi için hak kaybının aracı olması 240
d) Fesih ve ikale kavramlarının farkı 241
e) İkalede makul yarar ölçütü 243
aa) Genel olarak 243
bb) Yargıtay kararlarında benimsenen esaslar: Nedenler ve makul yarar ölçütleri 247
f) Karşılaştırmalı hukukta ikaleye bakış 250
3. Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Sona Ermesi 254
a) Genel olarak 254
b) Kanuna uygun olarak yapılan belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi 256
c) Belirli süreli iş sözleşmesinin objektif nedene dayalı sürenin bitiminden önce haklı nedenle feshi 256
d) Haklı neden bulunmadan yapılan fesih ve sonuçları 256
e) Kanuna aykırı olarak yapılan veya yenilenen belirli süreli iş sözleşmesinin belirsiz süreli sözleşmeye dönüşmesi ve sonuçları 257
f) Asgari ve azami süreli iş sözleşmesi ayırımının isabetsizliği 259
g) Belirli süreli iş sözleşmesinde azami süre öngörülmesi gereği 260
III. FESİH BİLDİRİMİ İLE BELİRSİZ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERDİRİLMESİ (İŞ GÜVENCESİ VE İŞE İADE) 261
1. İş Güvencesine İlişkin Hükümlerin Kapsamı ve Uygulama Sorunları 261
a) Güvence ile hedeflenen noktaya ulaşamamış bir hukuk sistemi 261
b) 4857 sayılı Kanunda iş güvencesi hükümlerinin sınırlı kapsamı 262
aa) İşyerinde otuz veya daha fazla işçi çalıştırılması 263
bb) İşçinin en az altı aylık kıdeminin bulunması 264
cc) İşveren vekilinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaması 266