Yaratışın acıları ile birlikte, bir sevinç, bir gençlik kaynağı olan eser, göbek bağını koparıp kendi serüvenli yaşayışına başlayınca sanatçıyı sıkmakta gecikmez. Onu, yeni yaratışlara sürükleyen nedenlerden biri de bu duygudur. Sanatçıya dur buyruğunu veren ondaki ancak bu kadar olur duygusu idi. Bu duygu sanatçıya gücünün sınırını da çizer. Ama bu sınıra varmak için o, neler çekmemiş, nelere katlanmamıştır. Dumas Fils, Flaubert için: Flaubert mi? Bir kutu yapmak için bütün bir ormanı yere seren bir devdi o demişti.