"Ah nerede o eski ramazanlar" demek için çokça sebebimiz var. Çünkü eski ramazanlar sosyal hayatın tümüyle düzenlendiği bir aydı. Günler öncesinden halkın bu ayı daha rahat ve huzurlu bir şekilde geçirmesi için hükümet tarafından bazı tenbihnâmeler neşredilirdi. Öyle ki insanların ibadetlerini rahat yapabilmesi, oruçlarını daha rahat tutup, düzenli bir şekilde teravih namazlarına devam edebilmeleri için mesai saatleri düzenlenirdi. Ramazan-ı şerifin gelmesi de gitmesi de ayrı bir alemdi. Berat kandiliyle başlayan hazırlıklar, iftar sofralarının letâfeti, şenlenen kilerler, teravih namazları, mahyalar, ramazan davulcuları, yardımlaşmalar ve sonu bayramla biten bir süreç. Osmanlı´nın Ramazanı nasıl idrak ettiğini, "Ah nerede o eski ramazanlar" demenin aslen ne anlama geldiğini ortaya koymaya çalıştık. Bir tek beklentimiz var, o da bu mübarek ayın eğlence hayatıyla uzaktan - yakından alakalı olmadığı ve tamamıyla "ibadet" demek olan Ramazan-ı Şerif´in Levanten kültürden medet umar hale gelmemesi, o kadar…