Avrupa'da büyük yankılar uyandıran Köprülü'nün bu incelemesi, Osmanlı müesseselerinin, Bizans müesseselerinin bir taklidi olmayıp, kendi geleneği içinde geliştiğini göstermektedir. Burada peşin hükümlere yer verilmeksizin, her müessese, sağlam bir tarih metoduna dayanılarak, kendi tarihi seyri içinde incelenmiştir. Konu, kendi ifadesiyle "Türklerin tarihi rolünün, yalnız askeri ve tahripkar bir mahiyette kaldığı ve medeni hayatta hiçbir olumlu rollerinin olmadığı" anlayışında olan Batılı tarihçilerin tezlerinin eleştirisi temelinde ele alınmaktadır.

Prof. Fuat Köprülü'nün, bu incelemesinin aslı, 1931'de onun yönetiminde yayın hayatına başlayan Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası'nda uzun bir yazı halinde çıkmış, daha sonra bazı notlar ve eklerle 1981 yılında kitap halinde yayımlanmıştır. Bilimsel değeri kabul edilmiş olan bu incelemenin, 1953'te İtalyancaya çevrilerek bir kitap halinde yayımlanmış olması da, Köprülü'nün görüşlerinin daha geniş bir çevrede yayılmasını sağlamıştır.