Osmanlı Devleti`nin son 200 yılı bir bakıma, batıda meydana gelen değişmeler karşısında alınan tavrın bir görüntüsüdür. Çeşitli sosyo-politik menfaat gruplarının düşünce, tavır ve eylemleri ile modernleşmenin başarı derecesi arasında bir bağlantı vardır. Bu gruplar içinde, geleneksel değerlerin taşıyıcısı ve temsilcisi olarak etkili bir rol oynamış olan ilmiyye zümresinin tutum ve tavırları bu kitapta incelenmiştir.
Değişmeler bakımından dönem iki periyottan oluşuyor. 1830 yılına kadar devam eden birinci periyotta, ilmiyye zümresi Osmanlı siyasi sisteminde haiz olduğu mevki ve rolünü genişletmiş ve dolayısıyla reformların icrasında aktif bir rol oynamıştır. Buna karşılık 1830`da başlayan ikinci periyotta ise tam tersine, zümrenin mevki ve rolünde önemli ölçüde bir daralma ve reformların dışına atılma süreci yaşanmıştır.
Bu kitapta İlmiyye Zümresinin klasik Osmanlı siyasi sistemindeki mevki ve rolünde, ele alınan dönemin başı ile sonu arasında müşahede edilen değişmelerle, reformların hızı, şümulü ve başarı derecesi arasındaki karşılıklı etkileşim ortaya koymaya çalışılmış.