Kafkas Esiri, 1850'lerde orduda görevli bir subay olarak
görev alan Tolstoy'un kısmen kendi deneyimlerine dayanan
romanlarından. Rus ordusunda subay olan Ivan Jilin,
annesinin gönderdiği mektuptaki eve dön çağrısına kulak
verip yola düşer. Ancak Kafkaslarda savaş sürmektedir ve
Jilin ile arkadaşı esir alınırlar. Jilin, annesinin isteğini
gerçekleştirmek için kaçmak zorundadır... Tüm zamanların
en iyi romanlarından Savaş ve Barış ile Anna Karennina'nın
yazarı Tolstoy, yüzlerce sayfada sergilediği ustalığını bu
küçük eserinde de eksiksiz sergiliyor. Jilin'in kaçma
teşebbüslerindeki psikolojik gerilimi ve Kafkas dağlarında
esir tutulduğu Tatar köyünü olağanüstü bir gerçeklikle
aktarırken, onu büyük usta yapan tüm marifetlerini ortaya
koyuyor.
"Böylece iki ay daha geçti. Jilin gündüzleri ya köye iniyor ya
da herhangi bir işle uğraşıyordu. Gece olunca da kaldığı
samanlıkta, kaçışını hazırlayacak gizli bir işe başlıyordu.
Samanlık duvarının altından toprağı kazarak bir geçit
yapacaktı. Bu zor bir işti, çünkü samanlığın temeli taşlıydı.
Sonunda yeterince büyük bir geçit hazırladı. Artık uygun bir
zaman beklemekten başka işi kalmamıştı. Ancak canını
sıkan bir şey vardı: Kaçabilirse nereye gideceğini
bilmiyordu."