Balzac, İnsanlık Komedyasının bu bölümünde gerçeke her zamankinden çok daha fazla yaklaşıyor. Paolo Gambara, Balzacın en somut karakterlerinden birisi, cehennemden ve cennetten dünyaya kaçırdığı enstrümanlarla, müziğin yavaş yavaş birleştirdiği 19. Yüzyıl Avrupasından geleceğin dünyası için en esaslı operasını yapmaya kalkışıyor. Grotesk bir atmosferde geçen ve trajediyle sonlanan, bu büyük şiirde karşılaştığınız her tını aslında, Balzacın sanatın her alanına duyduğu büyük tutku, özellikle müzik için beslediği akıl almaz bir hırs. Böylece, içinde Kudüs ve (Hz.) Muhammed temalı operaların da bulunduğu Üçlemenin tasarlanması esnasında, Gambaranın kendinden geçip soluğunun kesilmesi, kelimelerin sayfalardan fırlayarak, duvarlara çarpıp geri dönmesi, romanı bütünüyle bir senfoniye dönüştürmüş. Gizli Başyapıt ile birlikte okunabilecek bu roman, bize Balzacın, ne kadar Gambara olduğunu düşündürtüyor. Hatta kuşkuları ortadan kaldıralım: Balzac, Gambaranın ta kendisi!