İnsanın ve toplumun sorunları nelerdir? Bu soruya batı bilimleri açısından bakıldığında insana kendi dışından tespit edilen ve adına gelişme denen hedeflere varabilmek için öncelikle insanın ve toplumum tanınması gerekir.

Tanıma ve bilme, kontrol etme ve denetleme için vazgeçilmez bir başlangıç aşamasıdır. Batıda psikoloji insanı, sosyoloji de toplumu denetlemek ve belli hedeflere yönlendirmek amacıyla geliştirilmiş ve fakat bugün insana acı vermekten başka pratik değeri kalmamış bilimler olarak faaliyetlerine devam etmektedirler.

Cevdet Said ise bu kitabında başka kalkış noktalarından hareket ederek ve başka amaçlar güderek insanın ve toplumun "değişme" sorunlarını araştırmaktadır.

Vardığı sonuç çarpıcıdır: İnsan ve toplum, "gelişme" denen sonu belirsiz tarihsel maceranın aracı değil, aksine kendi tarihini kendisi yapabilecek gücün ve imkânın kaynağıdır.